کارنه تیر چیست؟ و رویه کار آن چگونه است؟

آشنایی با ۶ اصل اساسی TIR Carnet 

موضوع مهم دیگری که در پاسخ به سوال «کارنه تیر چیست» مورد‌بررسی قرار می‌گیرد، رویه کار این سند است. سیستم حمل‌و‌نقل گمرکی TIR مبنی بر ۶ اصل اساسی کار می‌کند. در ادامه به ۶ رکن سیستم تیر اشاره خواهیم کرد: 

1. کالاها باید در وسایل نقلیه یا کانتینرهای ایمن حرکت کنند. 

2. در طول سفر، عوارض و مالیات‌ها باید توسط یک بیمه معتبر بین‌المللی پوشش داده شود.

3. کالا باید همراه با یک سند گمرکی پذیرفته شده بین‌المللی حمل شود. 

4. اقدامات کنترل گمرکی انجام شده در کشور مبدأ باید توسط همه کشورهای ترانزیت و مقصد پذیرفته شده باشد.

5. امکان استفاده از کارنه تیر برای جابه‌جایی کالا به مجوز قبلی مقامات ملی (گمرک) بستگی دارد.

6. براساس اصل ششم کارنه تیر که در آگوست ۲۰۰۶ (به عنوان پیوست 10 کنوانسیون TIR) تصویب شد، اطلاعات SafeTIR باید توسط گمرک برای تایید تخلیه کالا در پایان عملیات TIR برای مقامات گمرکی ارسال شود.

این اصول برای ارسال مطمئن و ایمن کالا به مقصد مورد‌نظر و ایجاد امنیت در مسیر حمل‌ونقل توسط کنوانسیون تیر وضع شده‌اند. کلیه شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی برای ارسال کالاها به روش تیر موظف به رعایت این اصول خواهند بود. توجه داشته باشید که سند تیر برای حمل‌ونقل جاده‌ای به کار می‌رود و حمل ریلی، هوایی یا دریایی برای سرعت بخشیدن به فرآیند حمل‌ونقل باید از اسناد مربوط به روش حمل‌ونقل خود استفاده کنند.

مشخصات درج شده در سند کارنه تیر برای بالا رفتن سرعت حمل‌ونقل

سند کارنه تیر (TIR Carnet) برای ترانزیت بین‌المللی کالا در کشور مبدأ صادر می‌شود. به‌منظور بالا رفتن سرعت حمل‌ونقل و بازرسی راحت‌تر محموله‌ها در این سند مشخصات معینی درج خواهد شد. کارنه تیر در هر کشور ترانزیت حداقل ۲ کوپن دارد. این سند به زبان فرانسوی چاپ می‌شود؛ اما ممکن است صفحات اضافی مانند ترجمه متن کارنه به زبان کشور مبدأ داشته باشد. در ادامه به مشخصات درج شده در سند کارنه تیر اشاره خواهیم کرد: 

1- هر کارنه تیر یک شماره سری منحصر‌به‌فرد برای شناسایی سند (شماره سند) دارد.

2-در سند نام و آدرس شرکت یا سازمانی که کارنه تیر را صادر کرده است ذکر می‌شود.

3- درج نام و آدرس معامله‌کننده (شرکت یا سازمان) که کالا را خریداری کرده و قصد حمل آن را با استفاده از مدرک کارنه تیر دارد.

4- نام و آدرس شرکت حمل‌و‌نقل که مسئول حمل کالا با استفاده از کارنه تیر است در سند ذکر می‌شود. 

5- شماره‌های ثبتی که به شرکت حمل‌و‌نقل، صادرکننده و معامله کننده اختصاص داده می‌شود در سند کارنه تیر درج خواهد شد.

6- جزئیات کالا شامل نام، تعداد، وزن، حجم، ارزش و سایر جزئیات حمل‌و‌نقل مرتبط با کالا در سند کارنه تیر ذکر می‌شود.

7- تاریخ‌های حمل‌ونقل شامل تاریخ خروج از کشور مبدأ و ورود به کشور مقصد باید در سند کارنه تیر قید شود. 

8- امضای مجاز از شرکت حمل‌و‌نقل، صادرکننده و معامله‌کننده برای تایید صحت اطلاعات درج شده در کارنه تیر الزامی است.

اگر محموله موجود در وسیله نقلیه از چند کانتینر تشکیل شده باشد، کارنه تیر به کل وسیله نقلیه و همه کانتینرها تعلق می‌گیرد. 
هم اکنون بیش از 70 کشور شامل کل کشورهای اتحادیه اروپا، برخی کشورهای اروپای شرقی، شمال آفریقا و خاورمیانه از مجوز کارنه تیر (TIR Carnet) در حمل‌ونقل بین‌المللی جاده‌ای برای تسهیل فرآیند گمرکی و بالا بردن سرعت جابه‌جایی کالا از سند کارنه تیر استفاده می‌کنند.

مهم‌ترین مزایا و اهمیت تهیه کارنه تیر برای حمل‌ونقل بین‌المللی 

با تهیه مدرک کارنه تیر شرکت‌های حمل‌ونقل نیاز به اخذ مجوزهای گمرکی جداگانه برای حمل‌ونقل کالاها از کشوری به کشور دیگر نخواهند داشت. این موضوع سرعت حمل‌ونقل بین‌المللی را افزایش و هزینه‌های حمل مانند هزینه حمل کانتینر را کاهش می‌دهد. در ادامه با مهم‌ترین مزایای مدرک کارنه تیر در روش حمل بار زمینی آشنا می‌شویم: 

• تسهیل فرآیندهای گمرکی و جابه‌جایی محموله‌های تجاری به‌دلیل حذف تهیه تضمین‌های اضافی برای عبور از گمرک‌های موجود در مسیر
• کاهش هزینه‌ها و زمان جابه‌جایی با حذف تهیه اظهارنامه‌ها و تضمین‌های محلی
• جلوگیری از هر‌گونه خسارت در روند بازرسی‌های متعدد در گمرک‌های مختلف
• تسهیل در امور حمل‌و‌نقل بین‌المللی و ترانزیت کالا
• جلوگیری از ترافیک‌ در مسیرهای بازرسی کالا

مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مزیت کارنه تیر این است که فرآیند حمل‌و‌نقل بین‌المللی ساده و سریع‌تر می‌شود. این سند به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد تا با سرعت و کارایی بیشتری به بازارهای جهانی وارد شوند.

نحوه دریافت مجوز کارنه تیر؛ آشنایی با الزامات مورد‌نیاز

قوانین ملی برای دریافت مجوز TIR در کشورهای عضو کمی متفاوت است؛ اما معیارها و الزامات اصلی آن یکسان هستند. در ادامه به الزامات دریافت این مجوز اشاره خواهیم کرد: 

• قوانین گمرکی یا مالیاتی قبلی را نقض نکرده باشید.
• تسلیم اظهارنامه تعهد به انجمن ملی حمل‌و‌نقل جاده‌ای (باید نسبت به کنوانسیون TIR دانش کامل داشته باشید).
• الزامات ضمانت تعیین شده توسط انجمن را برآورده کنید (ودیعه تضمینی باید پرداخت شود).

با برآورده کردن این الزامات امکان دریافت مجوز تیر را خواهید داشت. مدت اعتبار این کارت توسط انجمن صادر کننده تعیین می‌شود. البته اعتبار آن هرگز از ۷۵ روز بیشتر نمی‌شود و قابلیت تمدید ندارد. بازرگانان عزیز در فرآیند صادرات و واردات باید توجه داشته باشند که قبل از اخذ مجوزهای اضافی باید نسبت به دریافت مدارک اصلی مانند استاندارد اجباری اقدام کنند. 
برای اطلاع دقیق از این مدرک و نحوه دریافت آن پیشنهاد می‌کنیم مقاله «استاندارد اجباری چیست» را مطالعه کنید.