ریلیز چیست؟

مفهوم ریلیز (Release) در حمل‌ و نقل بین‌ المللی چیست؟ 

ریلیز (Release) در بازرگانی و حمل‌ و نقل بین‌ المللی به مرحله‌ای گفته می‌شود که طی آن اجازه رسمی آزادسازی محموله برای گیرنده صادر می‌شود. این فرآیند برای هر شرکت حمل و نقل بین‌ المللی اهمیت زیادی دارد، زیرا تضمین می‌کند که کالا پس از ورود به بندر مقصد، کنترل‌های اداری و بازرسی‌های گمرکی را پشت سر گذاشته و از نظر مدارک، اطلاعات ثبت‌شده و شرایط حمل با قوانین کشور مقصد همخوانی دارد. هنگامی که شرکت حمل یا نمایندگی کشتیرانی تأیید نهایی را صادر می‌کند، گیرنده یا نماینده قانونی او امکان تحویل گرفتن محموله را خواهد داشت.
در جریان ریلیز (Release)، اسنادی مانند بارنامه، مدارک تجاری، لیست بسته‌بندی، گواهی مبدأ و سایر مدارک مرتبط بررسی می‌شوند تا هیچ مغایرتی میان اطلاعات ثبت‌شده و کالای واقعی وجود نداشته باشد. اگر همه موارد مطابق باشد، مجوز تحویل صادر می‌شود و کالا از وضعیت «در انتظار بررسی» به وضعیت «آزاد برای تحویل» منتقل می‌شود. این مرحله نقش مهمی در جلوگیری از تحویل اشتباه، کاهش ریسک‌های حقوقی، سرعت‌بخشی به ترخیص و جلوگیری از هزینه‌های ناشی از توقف کالا در بندر دارد.
اهمیت ریلیز زمانی بیشتر می‌شود که محموله به مقصد نزدیک است و خریدار برای ادامه مراحل ترخیص یا ورود کالا به چرخه توزیع، به تحویل سریع آن نیاز دارد. پس از تکمیل ریلیز، مسئولیت کالا به‌طور کامل به خریدار منتقل می‌شود و شرکت حمل، چه در حمل دریایی کالا و چه در سایر روش‌های حمل، مسئولیتی نسبت به بار نخواهد داشت.
قوانین و مقررات ریلیز (Release) در تجارت بین المللی ممکن است در هر کشور متفاوت باشد؛ بنابراین، قبل از انجام هرگونه حمل‌ و نقل بین‌ المللی مانند حمل ترکیبی، دریایی یا زمینی بهتر است با مقامات مربوطه و یک شرکت حمل بار دریایی، ریلی یا هوایی مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که کلیه فرآیندهای مربوط به ریلیز مورد‌ تایید کشور مقصد است.

بیشتر بخوانید: استعلام قیمت حمل دریایی

نحوه انجام ریلیز در بازرگانی و تجارت بین‌الملل

فرآیند ریلیز (Release) یا آزادسازی محموله معمولاً از دو مسیر اصلی انجام می‌شود: تحویل نسخه‌های اصلی بارنامه و استفاده از روش الکترونیکی تلکس ریلیز (Telex Release). انتخاب هر کدام از این روش‌ها بر اساس توافق میان فروشنده، خریدار و شرکت حمل تعیین می‌شود. در روش سنتی، بارنامه شامل سه نسخه اصلی و چندین نسخه کپی است. نسخه‌های اصلی برای دریافت محموله، تسویه امور مالی و انجام تشریفات گمرکی اهمیت حیاتی دارند، در حالی‌ که کپی‌های برابر اصل معمولاً برای امور اداری مانند ارائه مدارک به نهادهایی نظیر وزارت بازرگانی استفاده می‌شوند.
در روش مبتنی بر ارائه بارنامه فیزیکی، صاحب کالا باید نسخه‌های اصلی بارنامه را به شرکت کشتیرانی در مقصد تحویل دهد. پس از پرداخت هزینه‌های مربوط به حمل، خدمات بندری و سایر توافقات، نمایندگی کشتیرانی قبض انبار و ترخیصیه را صادر می‌کند. صاحب کالا با این مدارک و اسناد بازرگانی مورد نیاز به گمرک مراجعه می‌کند. در این مرحله، کارشناسان گمرک اطلاعات ثبت‌شده در بارنامه از جمله وزن، تعداد و نوع کالا را با کالای واقعی تطبیق می‌دهند. سپس عوارض و هزینه‌های مرتبط اعلام می‌شود و پس از پرداخت کامل، کالا آماده تحویل به صاحب کالا یا نماینده قانونی او خواهد بود.
در مقابل، تلکس ریلیز یک روش الکترونیکی و سریع برای آزادسازی محموله است. در این روش، صادرکننده نسخه‌های اصلی بارنامه را به شرکت حمل‌ و نقل در حوزه حمل دریایی کالا، خدمات بار هوایی، حمل ریلی یا حمل زمینی تحویل می‌دهد. پس از تسویه حساب‌ها و تأیید مفاد قرارداد، شرکت حمل دستور تلکس ریلیز (Telex Release) را صادر کرده و این پیام از طریق خطوط کشتیرانی به بندر مقصد ارسال می‌شود. در نتیجه، واردکننده می‌تواند بدون نیاز به نسخه‌های فیزیکی بارنامه، مراحل تحویل و ترخیص را دنبال کند. فرآیند گمرکی در این روش تفاوتی با روش سنتی ندارد و پس از بررسی اسناد و پرداخت هزینه‌ها، کالا تحویل داده می‌شود.
در هر دو روش، دقت در مدیریت اسناد، امنیت اطلاعات و هماهنگی میان صادر کننده، وارد کننده، شرکت حمل مانند شرکت حمل و نقل بین المللی زمینی، نمایندگی کشتیرانی و گمرک اهمیت بالایی دارد. رعایت مقررات بین‌ المللی و قوانین کشور مقصد نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در جلوگیری از تأخیر، اختلافات حقوقی و هزینه‌های غیرضروری دارد. انتخاب شیوه مناسب ریلیز می‌تواند سرعت تحویل کالا را افزایش دهد و تجربه‌ای مطمئن‌تر در زنجیره حمل‌ و نقل بین‌ المللی ایجاد کند.