اسناد و مدارک لازم جهت ترخیص کالا از گمرک

مدارک لازم برای ترخیص کالا از گمرک

برای آن‌که کالا به‌طور رسمی از گمرک ترخیص شود، ارائه مجموعه‌ای از اسناد دقیق، منطبق و قانونی ضروری است. این اسناد نه‌تنها صحت محموله را اثبات می‌کنند، بلکه اطلاعات حیاتی درباره مالکیت، ارزش، مبدأ، مقصد، و نوع حمل کالا را در اختیار گمرک قرار می‌دهند. نداشتن حتی یکی از این مدارک می‌تواند منجر به تأخیر، جریمه یا حتی توقیف کالا شود. در این بخش، به مهم‌ترین مدارک لازم جهت ترخیص کالا از گمرک می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که چرا هر کدام برای فرآیند ترخیص کالا از گمرک حیاتی است. نوع حمل، مانند حمل بار دریایی یا حمل بار هوایی، ممکن است بر نوع و شکل این اسناد اثرگذار باشد.

بارنامه (Bill of Lading)

بارنامه یکی از اساسی‌ترین اسناد در فرآیند ترخیص کالا از گمرک است. این سند که توسط شرکت حمل‌ونقل صادر می‌شود، نشان‌دهنده قرارداد حمل و سند مالکیت کالا است. انواع مختلفی از بارنامه وجود دارد که هرکدام بسته به نوع حمل‌ونقل کاربرد خاصی دارند.

• در حمل بار دریایی، بارنامه دریایی (Ocean Bill of Lading) معمولاً به‌عنوان سند مالکیت اصلی شناخته می‌شود و تحویل کالا بدون آن ممکن نیست.
• در حمل بار هوایی، از بارنامه هوایی (Air Waybill) استفاده می‌شود که قابل انتقال نیست اما برای ترخیص کالا حیاتی است.
• در حمل و نقل کانتینری، بارنامه ممکن است به نام فرستنده یا به نام نماینده قانونی آن باشد که در گمرک اهمیت دارد.

بارنامه باید شامل اطلاعات زیر باشد:

• نام و آدرس فرستنده و گیرنده
• مشخصات کالا (وزن، حجم، تعداد بسته‌ها)
• مبدأ و مقصد حمل
• نوع وسیله حمل (کشتی، هواپیما، کامیون، ترکیبی)

بارنامه معتبر، از خطاهای گمرکی و تأخیر جلوگیری کرده و هماهنگی بین گمرک، گیرنده و شرکت حمل را تسهیل می‌کند.

فاکتور تجاری (Commercial Invoice)

فاکتور تجاری سندی است که فروشنده بین‌المللی آن را صادر می‌کند و در آن مشخصات کالا، قیمت، شرایط پرداخت، و اطلاعات فرستنده و گیرنده درج شده است. این سند پایه‌ای برای ارزیابی گمرکی و تعیین حقوق و عوارض واردات و ترخیص کالا از گمرک است.

• فاکتور باید حتماً شامل موارد زیر باشد:
• نام کالا و کد تعرفه (HS Code)
• قیمت واحد و مجموع کل
• تاریخ صدور و شماره فاکتور
• اطلاعات بانکی صادرکننده

گمرک بر اساس اطلاعات درج‌شده در این سند، ارزش‌گذاری کالا را انجام می‌دهد. هرگونه مغایرت بین فاکتور و سایر مدارک لازم جهت ترخیص کالا از گمرک، فرآیند ترخیص کالا از گمرک را مختل می‌کند.

پکینگ لیست (Packing List)

پکینگ لیست فهرستی دقیق از بسته‌بندی و محتوای هر محموله است. این سند باید با فاکتور تجاری تطابق کامل داشته باشد و نشان دهد که کالا چگونه بسته‌بندی شده است. این موضوع برای بازرسی فیزیکی و ایمنی حمل‌ونقل و ترخیص کالا از گمرک است.

اطلاعات ضروری در پکینگ لیست شامل:

• وزن خالص و ناخالص هر بسته
• ابعاد بسته‌ها
• تعداد واحد در هر بسته
• روش بسته‌بندی (کارتن، پالت، کانتینر و...)

گواهی مبدأ (Certificate of Origin)

گواهی مبدأ، سندی است که نشان می‌دهد کالای مورد نظر در کدام کشور تولید یا فرآوری شده است. این سند برای بسیاری از کشورها، به‌ویژه در قراردادهای تجاری دو یا چند جانبه، اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند بر میزان تعرفه‌های وارداتی تأثیرگذار باشد.

کاربردهای اصلی این سند در ترخیص کالا از گمرک:

• تشخیص تعرفه گمرکی: برخی کالاها با توجه به کشور مبدأ، مشمول تخفیف‌های تعرفه‌ای یا معافیت می‌شوند.
• تشخیص کالاهای مشمول محدودیت یا تحریم: کالاهایی که از کشور خاصی وارد می‌شوند ممکن است نیاز به تأیید یا محدودیت خاص داشته باشند.

قبض انبار (Warehouse Receipt)

قبض انبار، سندی است که پس از ورود کالا به انبارهای گمرکی صادر می‌شود و نشان‌دهنده این است که محموله به‌صورت فیزیکی وارد انبار شده و تحت نظارت گمرک قرار گرفته است. این سند نقش کلیدی در اثبات ورود کالا به کشور مقصد دارد. اطلاعات درج‌شده در قبض انبار معمولاً شامل:

• شماره بارنامه و تاریخ ورود کالا
• محل دقیق نگهداری کالا در انبار گمرک
• وزن ناخالص و تعداد بسته‌ها
• وضعیت بسته‌بندی و شرایط کالا هنگام ورود

بدون قبض انبار، امکان تکمیل پرونده ترخیص کالا از گمرک وجود ندارد. این سند به‌ویژه در حمل بار دریایی و کانتینری که کالا به صورت حجیم وارد بنادر می‌شود، بسیار مهم است و در صورت هرگونه مغایرت با بارنامه، نیاز به اصلاحیه دارد. در صورت همکاری با شرکت کشتیرانی معتبر، ثبت و صدور قبض انبار دقیق‌تر انجام شده و از تأخیرهای اداری جلوگیری می‌شود.