دانشنامه ترابری

MSDS چیست؟ همه چیز در مورد برگه اطلاعات ایمنی مواد

برگه اطلاعات ایمنی مواد MSDS و لیبل های شیمیایی دو پارامتر اصلی برای شناسایی علائم خطر شیمیایی هستند. تعداد زیادی از مواد شیمیایی که در حوزه واردات و صادرات با انواع روش های حمل و نقل بین المللی جا به جا می شوند، به طور بالقوه خطرناک به شمار می روند. این مواد ممکن است در شرایطی که دچار تغییر دما شوند، در فشار بالا یا ترکیب با ماده های دیگر واکنش نشان دهند. به همین دلیل محموله های مواد شیمیایی معمولا دارای MSDS هستند. MSDS مخفف (Material Safety Data Sheet) به معنی برگه اطلاعات ایمنی مواد (کالا) است. در این مقاله با برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی و اهمیت آن به طو کامل آشنا می شویم. برای آشنایی با MSDS به منظور جلوگیری از هرگونه خطر و وقوع حادثه خطرناک مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
MSDS چیست و آشنایی با کاربردهای آن

آشنایی با MSDS؛ سندی حاوی اطلاعات در مورد خطرات احتمالی

برای پاسخ به سوال « MSDS چیست»، بهتر است قبل از هر چیز با مفهوم این عبارت آشنا شویم. برگه اطلاعات ایمنی مواد یا همان MSDS، حاوی اطلاعاتی در خصوص محصول، اجزای خطرناک آن، خواص فیزیکی ، واکنش پذیری مواد ، نحوه استفاده،‌ ذخیره‌سازی، جابه‌جایی و روش‌های اضطراری و موارد مهم دیگر مربوط به خطرات مواد می باشد. به‌طورکلی در MSDS توضیحات بیشتر و کامل‌تری نسبت به برچسب محصولات خواهید یافت. به کمک این راهنما شرکت حمل و نقل بین المللی زمینی و متصدیان بارگیری و تخلیه، محموله را با رعایت ایمنی کامل جابه‌جا می‌کنند.

آشنایی با MSDS (برگه اطلاعات ایمنی مواد)

مسئول تهیه MSDS و مواردی که باید به ذکر آن دقت کند 

حال که متوجه شدیم MSDS چیست باید به سوال پاسخ داد که «چه کسی وظیفه تهیه MSDS را بر‌عهده دارد». وظیفه تهیه MSDS بر‌عهده تامین‌کننده یا سازنده مواد است. تهیه کننده ی MSDS هنگام تهیه آن باید به نکات زیر اشاره کند:
خطرات احتمالی محصول چیست.
چگونه از محصول به‌طور ایمن استفاده شود.
در‌صورت رعایت نشدن توصیه‌ها چه کاری باید انجام داد.
در صورت وقوع حادثه چه باید کرد.
چگونه علائم قرار گرفتن در معرض بیش‌از‌حد را تشخیص داد و در این صورت چه باید کرد.

اطلاعات ثبت شده در این سند برای همه کسانی‌که با این محموله‌ها در ارتباط هستند اهمیت دارد.

به کمک این اطلاعات از بروز خطرات احتمالی برای افراد و آسیب به محیط کار و زندگی جلوگیری می‌شود.

اطلاع از این موارد مخصوصا در واردات دریایی برای جلوگیری از خسارت به محیط ‌زیست اهمیت بسیاری دارد.

اطلاعات ثبت‌شده در برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS)

در بسیاری از کشورها در MSDS (برگه اطلاعات ایمنی مواد) ۱۶ دسته از اطلاعات ثبت می‌شود. این دسته‌بندی‌ها در مقررات محصولات کنترل‌شده مشخص می‌شوند و عبارتند از:
1. اطلاعات کلی محصول (نام محصول، نام تولید کننده، کد محصول، فرمول شیمیایی ماده، اطلاعات تماس تولید کننده)
2. شناسایی خطرات (شامل خورندگی، سوزانندگی، آلوده‌کنندگی و مسمومیت)
3. اطلاعات ترکیب محصول (اجزای خطرناک محصول)
4. کمک‌های اولیه (اشاره به اقدامات درمانی اولیه در صورت بروز مشکل)
5. اطلاعات مربوط به خطرات آتش‌سوزی یا انفجار محصول و اطفاء آن
6. اطلاعات واکنش‌پذیری (در صورت انتشار در محیط)
7. روش حمل‌ونقل و انبار کردن
8. اطلاعات حفاظتی هنگام کار و تماس با ماده (کنترل‌های فردی، کنترل‌های بهداشتی و کنترل‌های زیست‌محیطی)
9. خواص فیزیکی و شیمیایی
10. پایداری و واکنش‌پذیری
11. اطلاعات سم‌شناسی
12. اطلاعات زیست‌محیطی
13. ملاحظات مربوط به دفع ماده (به عنوان زباله)
14. اطلاعات مربوط به حمل‌و‌نقل
15. اطلاعات قانونی
16. ملاحظات
در برخی از کشورها مانند کانادا MSDS از ۹ دسته‌بندی مجزا تشکیل می‌شود. به همین دلیل ممکن است بسته به کشور و نوع ماده شیمیایی برای ارسال بار از آلمان به ایران از MSDS متفاوت از ارسال بار از کانادا استفاده شود. به‌طور‌کلی براساس تشخیص کارشناسان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای، ممکن است از تعداد این دسته‌بندی‌ها کاسته یا به آن اضافه شود. این اتفاق ارتباط مستقیمی با نوع گروه ماده شیمیایی دارد.

کاربرد MSDS؛ بررسی اهمیت و فایده برگه اطلاعات ایمنی مواد

شاید برای شما هم سوال پیش آمده باشد که کاربرد MSDS چیست؟ راهنمای MSDS (برگه اطلاعات ایمنی مواد) به‌عنوان یک ضامن سلامت برای افراد و محیط عمل می‌کند. به واسطه اطلاعات MSDS نحوه صحیح کار با ماده اطلاع داده می‌شود. همچنین در این برگه ذکر خواهد شد که ماده در چه دما و محیطی نگهداری شود.
نکات ایمنی درباره نحوه جابه‌جایی و انبار مواد نیز موارد مهم دیگری هستند که در MSDS وجود دارد. به‌این‌ترتیب به کمک برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی از هر‌گونه خطرات و ضایعات ناشی از استفاده، جابه‌جایی و انبار نادرست ماده توسط شرکت حمل و نقل ترکیبی، دریایی، زمینی و هوایی و متصدیان بارگیری و تخلیه کالا جلوگیری می‌شود. 

تفاوت MSDS (برگه اطلاعات ایمنی مواد) با SDS (برچسب مواد شیمیایی)

برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی یا همان MSDS به‌عنوان یک راهنمای کامل برای مواد شیمیایی محسوب می‌شود که اطلاعات گسترده ای در‌مورد ویژگی‌ها و خطرات ماده در اختیار مصرف‌کنندگان و مسئولان حمل‌ونقل این محموله‌ها قرار می‌دهد. به‌طور‌کلی اطلاعات این برگه بسیار کامل‌تر و کاربردی‌تر از برچسب محصول (SDS) است.
برچسب ایمنی فقط در مورد خطرات بالقوه یک محصول یا ماده شیمیایی اخطار می‌دهد. با‌توجه‌به این توضیحات می‌توان نتیجه گرفت که MSDS به‌عنوان یک مرجع معتبر برای تهیه SDS مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای واردات و صادرات بسیاری از مواد و محصولات دیگر هم‌چون واردات و صادرات مواد غذایی معمولا درج برچسب اطلاعات محصول کفایت می‌کند. 

زمان درست استفاده از MSDS؛ قبل از استفاده از ماده شیمیایی

به‌طورکلی نیاز نیست که همه اطلاعات موجود در MSDS را بدانیم. در مقابل آنچه که اهمیت دارد، زمان درست استفاده از این برگه و اطلاعات آن است. فقط لازم است قبل از استفاده از یک محصول یا ماده شیمیایی باید اطلاعات موجود در برگه اطلاعات ایمنی مواد را به‌طورکامل مطالعه کنید. به‌این‌ترتیب می‌توانید شناخت دقیقی از ماده و خطرات احتمالی آن داشته باشید. 

در سایر مقالات هانزا می‌توانید با مهم‌ترین اصطلاحات عرصه حمل‌ونقل بین‌المللی و صادرات و واردات هم‌چون «Invoice چیست» آشنا شوید. 

قبل از استفاده ماده شیمیایی بهترین زمان مطالعه MSDS

حمل ایمن و جابه‌جایی مطمئن مواد شیمیایی با برگه MSDS

در این مقاله به این سوال پاسخ دادیم که MSDS چیست و چه کاربردی دارد. برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) برای ایجاد آگاهی در مورد خطرات مرتبط با مواد شیمیایی و تامین ایمنی محموله‌ها هنگام بارگیری، حمل و ‌تخلیه تهیه می‌شود. قبل از استفاده از هر ماده شیمیایی یا حتی قبل از فروش آن به تولید‌کنندگان بهتر است که با اطلاعات موجود در MSDS آشنا باشید. تهیه دستورالعمل حمل برای صادرات برخی کالاهای بی‌خطر هم‌چون صادرات گچ نیز برای حمل مطمئن و ایمن مفید خواهد بود.
افراد و سازمان‌های درگیر با مواد شیمیایی و خطرناک لازم است از شرایط صحیح نگهداری و حمل مواد شیمیایی مطلع باشند. به‌این‌ترتیب هم محموله سالم به مقصد می‌رسد. هم به افراد و حامل خسارتی وارد نمی‌شود. اگر تجربه‌ای در‌خصوص استفاده از برگه اطلاعات ایمنی مواد و نقش استفاده از آن دارید،‌ خوشحال می‌شویم در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.