همه چیز درباره شماره کوتاژ و کاربردهای آن در تجارت بینالملل
شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی چیست؟
شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی یک کد عددی منحصربهفرد است که پس از ثبت اطلاعات کالا در سیستم گمرک برای هر محموله اختصاص داده میشود. این شماره در واقع همان «کد رهگیری رسمی» کالاست که توسط گمرک کشور برای مدیریت فرآیندهای واردات و صادرات مورد استفاده قرار میگیرد.
شماره کوتاژ معمولاً پس از ثبت نهایی اظهارنامه توسط کارگزار گمرکی یا شرکت حمل و نقل بینالمللی صادر میشود. بهعنوان مثال، زمانی که کالایی از طریق حمل دریایی کالا یا حمل و نقل کانتینری وارد بندر میشود، اطلاعات محموله (شامل بارنامه، فاکتور و مبدأ) در سامانه گمرک وارد شده و پس از تأیید، سیستم به آن یک کد کوتاژ اختصاص میدهد. این کد مبنای اصلی برای هرگونه استعلام، پیگیری یا اصلاح اسناد بعدی است.
از دید عملیاتی، شماره کوتاژ همان چیزی است که مأموران گمرک با آن میتوانند اطلاعات کالا را بازیابی کنند و روند ترخیص را پیش ببرند. بدون این شماره، مراحل بعدی شامل بررسی تعرفه، پرداخت حقوق گمرکی، یا حتی صدور مجوز خروج کالا قابل انجام نیست.
شما میتوانید سریال کوتاژ را برای همه محمولههای وارداتی و صادراتی خود اخذ کنید. اگر شماره کوتاژ برای صادرات کالا دریافت شود، به آن کوتاژ صادراتی گفته میشود و اگر این برگه را برای واردات کالا بگیرید، درواقع کوتاژ وارداتی دریافت کردهاید. برای مثال، اگر قصد وارد کردن یک کالا توسط روشهای حمل ریلی، دریایی یا هوایی را داشته باشید، باید درهنگام ترخیص بار نسبت به دریافت کوتاژ وارداتی اقدام کنید.
بیشتر بخوانید: فریت بار
کاربردهای کوتاژ گمرکی چیست؟
اکنون که متوجه شدید کوتاژ گمرکی چیست، بهتر است با کاربردهای این شماره سریال نیز آشنا شوید. شما بهعنوان یک تاجر از زمان بارگیری محموله در گمرک تا زمان ترخیص و حمل کالا به مقصد به شماره کوتاژ نیاز خواهید داشت. بهطورکلی، کاربردهای کوتاژ عبارتاند از:
- در هنگام بازبینی کالا در زمان ورود یا خروج از گمرک
در این مرحله، مأموران گمرک با استفاده از شماره کوتاژ، مشخصات دقیق محموله را با اظهارنامه و مدارک حمل مطابقت میدهند. وجود کوتاژ صحیح باعث میشود روند بازبینی سریعتر انجام شود و از توقف غیرضروری کالا در گمرک جلوگیری شود.
- پیگیری مجوزها تا پایان مراحل ترخیص و خروج کالا
تمام مجوزهای مرتبط با استاندارد، بهداشت یا قرنطینه بر اساس همان شماره کوتاژ بررسی و صادر میشوند. در صورت هرگونه نقص یا تأخیر در مجوزها، استعلام از طریق کوتاژ به کارگزار گمرکی کمک میکند تا سریعتر مشکل را رفع کند.
- از ابتدا تا انتهای فرآیند ترخیص بار و تحویل محموله به انبار
از زمان ورود کالا به بندر تا لحظه تحویل نهایی آن به انبار مقصد، کوتاژ گمرکی در تمامی مراحل قابل رهگیری است. این شماره ارتباط میان گمرک، شرکت حمل و نقل بینالمللی و انباردار را برقرار میکند و مانع از گم شدن یا تأخیر در تحویل محموله میشود.
- برای ثبت اعتراض در گمرک و شرکت در کمیسیونهای مربوطه
در صورت بروز اختلاف در تعرفه، ارزشگذاری یا تصمیمات گمرکی، شماره کوتاژ مرجع اصلی برای ثبت اعتراض است. با استناد به کوتاژ، تمامی سوابق اظهارنامه و تصمیمات کارشناسی قابل بررسی در کمیسیونهای تجدیدنظر گمرکی خواهد بود.
تفاوتی ندارد که تجارت کالای خود را از طریق کدام روش حملونقل انجام میدهید؛ درهرصورت همه بازرگانان پس از استعلام حمل و نقل هوایی، باربری دریایی یا حمل بار زمینی و انتخاب بهترین گزینه، برای اتمام مراحل ترخیص کالاهای تجاری خود از گمرک به کد 8 رقمی کوتاژ (شماره کوتاژ گمرک) نیاز خواهند داشت.
بیشتر بخوانید: استعلام قیمت حمل و نقل دریایی
نحوه دریافت شماره کوتاژ وارداتی و کوتاژ صادراتی چیست؟
یکی از مهمترین اقدامهایی که هر بازرگانی برای اتمام مراحل ترخیص کالای خود از گمرک باید انجام دهد، ثبت اظهارنامه گمرکی است. خوشبختانه امروزه روند انجام تشریفات گمرکی بهصورت الکترونیکی و آنلاین انجام میشود. برای ثبت اظهارنامه در گمرک باید در سامانه EPL نامنویسی کنید. پس از ثبت اطلاعات در این سایت یک شماره اختصاصی برای محموله شما صادر میشود که درواقع همان شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی است. تصور کنید که قصد واردات اسباب بازی به کشور را دارید؛ هنگامی که برای ترخیص کالا از گمرک اقدام کنید، ماموران گمرکی محموله شما را فقط با کد کوتاژ شناسایی خواهند کرد.
آشنایی با مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه در گمرک
بازرگانان باتجربه بهخوبی میدانند معنی کوتاژ چیست و با اهمیت ثبت اظهارنامه در گمرک نیز آشنا هستند. برای ثبت کالا در گمرک باید مدارک خود را از قبل آماده کنید تا فرآیند ترخیص محموله شما زودتر انجام شود. ازجمله مدارک لازم برای تنظیم اظهارنامه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارت بازرگانی
- بارنامه
- بیمهنامه
- ترخیصیه
- گواهی مبدأ
- اظهارنامه واردات
- گواهی و فاکتورهای خرید کالا
- مجوزهای ثبت سفارش
توجه داشته باشید که پس از تنظیم اظهارنامه، براساس نوع کالا مبلغی از شما دریافت خواهد شد. شما میتوانید پس از ارائه این مدارک و انجام کامل مراحل ترخیص، محموله تجاری خود را از گمرک تحویل بگیرید. پیشنهاد میکنیم که برای تسریع انجام مراحل ترخیص کالا از گمرک از همین حالا درباره اینکوترمز یا اصطلاحات تجارت بینالملل مطالعه کنید و دانش خود را در این زمینه افزایش دهید.
تفاوت کوتاژ صادراتی و وارداتی
در تجارت بینالملل، تمامی کالاهای وارداتی و صادراتی باید دارای شماره کوتاژ گمرک باشند، اما هدف و فرآیند صدور این شماره در هر دو متفاوت است. کوتاژ صادراتی برای کالاهایی صادر میشود که از کشور خارج میشوند و بیانگر خروج قانونی آنها از مرز است، در حالی که نمونه کوتاژ وارداتی برای کالاهای واردشده به کشور اختصاص مییابد و مبنای ترخیص، پرداخت عوارض و صدور مجوزها محسوب میشود. بهطور کلی، کوتاژ صادراتی مسیر خروج کالا را مشخص میکند و کوتاژ وارداتی ابزار اصلی کنترل و رهگیری کالا در گمرک مقصد است. در هر دو حالت، شماره کوتاژ نقشی اساسی در هماهنگی میان گمرک، شرکتهای حملونقل بینالمللی و سایر نهادهای مرتبط دارد. همچنین آشنایی با نحوه دریافت و استعلام کوتاژ صادراتی برای بازرگانان اهمیت زیادی دارد، زیرا از طریق آن میتوان از صحت ثبت اطلاعات در سامانه گمرک اطمینان حاصل کرد و روند ترخیص یا ارسال کالا را با دقت بیشتری مدیریت نمود.
بیشتر بخوانید: شرکت کشتیرانی

پیدا کردن شماره اظهارنامه گمرکی (کوتاژ)
پیدا کردن شماره کوتاژ یکی از مهمترین مراحل در پیگیری وضعیت محمولههای وارداتی و صادراتی است. این شماره در واقع شناسهای یکتا برای هر اظهارنامه گمرکی محسوب میشود و بدون آن، امکان رهگیری یا ترخیص کالا وجود ندارد. برای استعلام کوتاژ، بازرگانان میتوانند از سامانه EPL گمرک ایران استفاده کنند که با وارد کردن اطلاعاتی مانند شماره ثبت سفارش، شماره بارنامه یا کد ملی، جزئیات کامل اظهارنامه شامل شماره کوتاژ نمایش داده میشود.
در مواردی که کالا از طریق شرکت حمل و نقل بینالمللی، شرکت کارگو یا نمایندگی کشتیرانی وارد کشور میشود، شماره کوتاژ معمولاً توسط همان شرکت اعلام میشود. همچنین این شماره در اسناد حمل مانند بارنامه، قبض انبار یا پروانه ترخیص درج میشود.
روش مشاهده شماره کوتاژ در سامانه تیتک
برای مشاهده شماره کوتاژ گمرک در سامانه تیتک، کافی است وارد وبسایت رسمی آن به نشانی www.ttac.ir شوید. با وارد کردن اطلاعاتی مانند شماره بارنامه یا کد ثبت سفارش، سیستم جزئیات کالا از جمله شرکت وارد کننده، مبدأ حمل و شماره کوتاژ را نمایش میدهد.
علت تنظیم شماره کوتاژ در سامانه گمرک چیست؟
شاید این سوال در ذهنتان ایجاد شود که علت تنظیم شماره کوتاژ چیست؟ هدف اصلی از طراحی کد کوتاژ اظهار کالاها در گمرک است تا ماموران گمرکی بتوانند بهراحتی محمولههای وارداتی و صادراتی را بررسی کنند. درواقع توسط این شماره گمرک تشخیص میدهد که کالای وارد شده با کالای اظهارشده در سامانه همخوانی دارد یا خیر. شما پس از حمل و نقل بین المللی به سوئیس یا سایر کشورهای جهان، در هنگام ترخیص کالا به شماره کوتاژ نیاز پیدا میکنید.
شماره کوتاژ با چه نامهای دیگری شناخته میشود؟
تا اینجا متوجه شدیم که کد کوتاژ چیست و چگونه میتوان آن را دریافت کرد؛ اما این شماره را در دنیای تجارت بینالملل با نامهای دیگری نیز میشناسند. برای مثال میتوان به سریال اظهارنامه، سریال کوتاژ و کد کوتاژ اشاره کرد؛ بنابراین اگر پس از حمل و نقل بین المللی به انگلیس در برگهها و مجوزهای وارداتی یا صادراتی خود با این نامها مواجه شدید، درواقع همان شماره کوتاژ را مشاهده کردهاید.
امروزه شرکتهای مختلفی در کشور در حوزه حملونقل بینالمللی بار به سراسر جهان فعالیت میکنند. توصیه میکنیم که برای حمل کالاهای تجاری خود شرکتی معتبر و خوشنام را انتخاب کنید تا خیالتان بابت تحویل سالم و بهموقع محموله به مقصد راحت باشد.
استعلام شماره کوتاژ
به طور خلاصه باید گفت کوتاژ وارداتی اطلاعاتی شامل مشخصات محصول، تعداد واحدهای مورد نیاز، قیمت و شرایط خرید آن محصول است. در واقع، با درخواست کوتاژ وارداتی، اطلاعات دقیقی درباره محصول مورد نظر برای واردات به دست میآید. این اطلاعات به عنوان مبنایی برای بررسی قیمت و شرایط تجاری با فروشندگان و تامینکنندگان در کشورهای دیگر استفاده میشود. همچنین، کوتاژ صادراتی به معنای ارائه اطلاعاتی درباره محصول، تعداد واحدهای قابل صادرات، قیمت و شرایط فروش به خارج از کشور است. با استفاده از کوتاژ صادراتی، کسبوکارها میتوانند بازارهای جدید را بررسی کرده و اقدام به عقد قراردادهای صادراتی با مشتریان خارجی جدید و گسترش روابط تجاری نمایند. استعلام شماره کوتاژ به ما کمک میکند تا اطلاعات مورد نیاز برای واردات و یا صادرات محصولات مورد نظر را دریافت و با فروشندگان و مشتریان بینالمللی آن محصولات ارتباط برقرار کنیم.
بیشتر بخوانید: هزینه حمل کانتینر
نتیجهگیری: اهمیت شماره کوتاژ در تجارت بینالملل
در تجارت جهانی امروز، سرعت، دقت و شفافیت سه عامل تعیینکننده در موفقیت هر بازرگان هستند. در این میان، شماره کوتاژ نقشی کلیدی در یکپارچگی اطلاعات و هماهنگی میان تمام اجزای زنجیره حملونقل بینالمللی ایفا میکند. این شماره، در واقع برای ورود و خروج قانونی کالا از کشور است و بدون آن هیچ محمولهای نمیتواند مسیر گمرکی خود را طی کند.
از لحظه ثبت اظهارنامه تا زمان تحویل کالا به مقصد، کوتاژ مانند یک شناسه یکتا، تمام اسناد، بارنامهها و دادههای مربوط به حمل را به هم متصل میکند. چه در حمل دریایی کالا، چه در حمل و نقل بین المللی هوایی، و چه در حمل ریلی یا حمل و نقل ترکیبی، وجود این کد تضمین میکند که کالا در مسیر درست و تحت نظارت قانونی حرکت میکند.
خدمات حمل و نقل بین المللی شرکت هنزا ناو دریا
شرکت نمایندگی کشتیرانی و خدمات بار هوایی هنزا ناو دریا (هانزا) با سالها تجربه در تمام حوزههای حملونقل در سطح بینالمللی، به ارائه مشاورههای حرفهای و راهکارهای دقیق در حملونقل دریایی، زمینی و هوایی میپردازد. هر پروژه و درخواست با توجه به شرایط خاص عملیاتی، نیازهای محموله، و وضعیت بازار به دقت بررسی میشود. هدف ما این است که با تکیه بر تخصص تیم و تحلیلهای دقیق، راهکارهایی را که بیشترین انطباق با نیازهای شما دارد، پیشنهاد دهیم. در هنزا ناو دریا، هر خدمت حملونقل، چه در زمینه حمل بار هوایی از چین و حمل بار دریایی از چین و چه در سایر خدمات، بر اساس مجموعهای از عوامل کلیدی و بررسیهای کامل ارائه میشود. این فرآیند به ما این امکان را میدهد تا همواره خدماتی کارآمد و متناسب با شرایط موجود به شما پیشنهاد کنیم. مشتریان ما میتوانند با اطمینان خاطر، از مشاوره و تجربه ما برای پیدا کردن بهترین راهکارها بهرهمند شوند، چرا که تمرکز ما بر روی تحلیل دقیق و ارائه راهحلهای عملی است. بنابراین با توجه به نوسانات در نحوه ارائه خدمات در بازار، جهت اطمینان از دریافت سرویس مورد نظر از این مجموعه، از شما دعوت میکنیم با تیم ما در ارتباط باشید تا شرایط دقیق بررسی و راهحلهای مناسب پیشنهاد شود.


