معرفی بارنامه و قوانین مربوط به انواع بارنامه دریایی، هوایی و زمینی
بارنامه چیست؟ سندی حقوقی برای دریافت و حمل بار
بارنامه یا همان سند مالکیت، یک برگ سند حقوقی است که باربریها و شرکتهای حمل و نقل دریایی، زمینی و خدمات بار هوایی به رانندگان میدهند. در واقع این سند برای انتقال محمولهها و بارها استفاده میشود. بدون این سند مالکیت بار، امکان انتقال هیچ باری از یک مبدأ به مقصد خاصی وجود ندارد. بارنامه یک قرارداد رسمی است که میان صاحب بار و شرکت حمل کننده بار بسته میشود. این سند به شخص حمل کننده بار اجازه میدهد تا بار را به راحتی سند را دریافت و به مقصد منتقل کند.
اصولا این سند بدون قید و شرط تدوین میشود، مگر اینکه به صورت توافقی بین طرفین شروطی ذکر شود. پس از صدور بارنامه، شرکت حمل و نقل بین المللی مانند شرکت کارگو هر ادعایی را بر خلاف مندرجات داخل بارنامه داشته باشد به هیچ عنوان پذیرفته نمیشود. همه جزئیات و اطلاعات مربوط به بار باید درون بار نامه موجود باشد؛ درغیراینصورت، شخص نمیتواند با استفاده از آن، بار را از انبار یا مکان بار تحویل بگیرد.
بیشتر بخوانید: هزینه حمل کانتینر
انواع بارنامه؛ صدور بارنامههای دریایی، هوایی و زمینی
برای حمل بار، صدور بارنامه الزامی است. کاربرد این سند مالکیت فقط به حمل بار هوایی بار یا حمل و نقل دریایی محدود نمیشود، بلکه برای هر نوع حمل و نقلی وجود بار نامه ضروری است. از این رو باید از طریق همه مسیرها و حمل بار توسط هر وسیلهای، بارنامه خاص خودش صادر شود. بر همین اساس بارنامه به انواع مختلفی تقسیم میشود. انواع بارنامه به شرح زیر هستند:
بارنامه زمینی؛ مخصوص حملونقل ریلی و حمل با کامیون
بارنامه زمینی در حملونقل بینالمللی، چه از طریق خطوط ریلی و چه با استفاده از کامیون، بهعنوان سند رسمی جابهجایی کالا مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع بارنامه زمینی را میتوان بهصورت زیر دستهبندی کرد:
- صدور بارنامه حمل جادهای: این نوع بارنامه غیرقابل معامله است. در واقع در بارنامه جادهای، حدود مسئولیتهای متصدیان حملونقل جادهای مشخص میشود. بارنامه حمل بار با کامیون معمولاً در قالب چندینصفحه صادر میشود و شامل اطلاعات مختلفی درباره محموله، مسیر و طرفهای درگیر در حمل و نقل بین المللی است. نسخههای اصلی این سند به تأیید صادرکننده، حملکننده و دریافتکننده کالا میرسد تا اعتبار قانونی آن حفظ شود. نسخههای دیگری نیز تهیه میشود که در مراحل مختلف تشریفات گمرکی و هنگام عبور از مبادی ورودی یا خروجی مورد استفاده قرار میگیرد و امکان پیگیری مسیر محموله را فراهم میکند.
- بارنامه حمل ریلی: بارنامه زمینی برای حمل ریلی و حمل و نقل کالا از طریق قطار باربری استفاده میشود. توجه کنید که فقط قطارهای مخصوص باربری مجاز به حمل بار هستند؛ بنابراین به هیچ عنوان نمیتوان از قطارهای مسافربری برای انتقال کالا استفاده کرد. در بارنامه حمل ریلی به جز اطلاعات مربوط به بار تحویل دهنده و تحویل گیرنده، اطلاعاتی نظیر شماره واگن و اطلاعات موردنیاز گمرکی نیز درج میشود.
در حمل و نقل زمینی، صدور بارنامه تنها زمانی امکان پذیر است که فرآیندهای مربوط به شرکت حمل و نقل بین المللی زمینی در چارچوب مقررات حاکم بر جابهجایی کالا طی شود. این فرآیند به رعایت مجموعهای از اصول و ضوابط نیاز دارد که برای یکپارچگی و نظارت بر حمل بار در مسیرهای بین المللی تدوین شدهاند. انجام این مراحل نشان میدهد عملیات حمل تحت نظارت قانونی انجام شده و اسناد لازم برای عبور از مسیرهای مرزی و گمرکی به درستی صادر شدهاند.
بیشتر بخوانید: حمل و نقل کانتینری
بارنامه دریایی؛ سندی صادر شده از طرف کشتیرانی
بارنامه دریایی توسط شرکت کشتیرانی در مقابل دریافت کالای مدنظر صادر میشود. این سند صادر شده از سوی کشتیرانی، برخلاف بارنامه مخصوص حمل و نقل بین المللی جادهای قابل معامله بوده و سند مالکیت محسوب میشود. مشخصات درج شده در بارنامه دریایی شامل موارد زیر است:
- کلیه شرایط حملونقل دریایی: این بخش شامل اطلاعات و تعهداتی است که میان فرستنده، گیرنده و شرکت حملکننده تنظیم میشود و مبنای قانونی عملیات حمل بهشمار میآید. این شرایط نحوه پذیرش،جابهجایی و تحویل کالا را مشخص میکند.
- وزن بار: وزن خالص و ناخالص کالا در بارنامه ثبت میشود تا ظرفیت کشتی، هزینه حمل و الزامات ایمنی بهدرستی محاسبه شود. هرگونه اشتباه در وزن میتواند موجب جریمه یا تأخیر در بارگیری شود.
- حجم بار: حجم کالا بر اساس متر مکعب تعیین میشود و برای محاسبه فضای اشغالشده در کانتینر و کشتی اهمیت دارد. شرکت حمل با توجه به حجم، نوع کانتینر و روش چیدمان را مشخص میکند.
- تعداد بسته: تعداد دقیق کارتنها، پالتها یا بستهبندیها ثبت میشود تا هنگام تحویل، امکان تطبیق و کنترل محموله فراهم باشد. اختلاف در تعداد بسته هنگام ترخیص میتواند ایجاد مشکل یا ادعای خسارت کند.
- نوع بار: کالا بر اساس ماهیت خود مانند معمولی، خطرناک، فاسدشدنی یا حساس طبقهبندی میشود. این اطلاعات تعیینکننده نوع کانتینر، شرایط نگهداری و مقررات ایمنی است.
- نام بندر مبدأ: بندر مبدأ محل بارگیری کالا و آغاز فرآیند حملونقل دریایی است. درج صحیح این اطلاعات برای برنامهریزی مسیر و هماهنگی با نمایندگی کشتیرانی ضروری است.
- نام بندر مقصد: بندر مقصد محل تخلیه و تحویل کالا به گیرنده نهایی است و تمام امور گمرکی و زمانبندی حمل بر اساس آن تنظیم میشود. هرگونه اشتباه در ثبت مقصد میتواند موجب تغییر مسیر و هزینههای اضافی شود.
- تاریخ حمل: تاریخ بارگیری یا حرکت کشتی ثبت میشود تا امکان پیگیری زمان حمل، مدیریت ترخیص و برنامهریزی زنجیره تأمین فراهم باشد. این تاریخ در دعاوی بیمه و تعیین مسئولیتها نیز اهمیت دارد.
بارنامههای دریایی از نظر موقعیت جغرافیایی و تعداد وسیلههای حمل و نقل بین المللی به دو دسته حمل مستقیم و حمل چند وجهی (حمل و نقل ترکیبی) تقسیم میشوند. در صورتی که کشتی، کالای مورد نظر را به بندر دیگری ببرد، امکان تخلیه بار طبق قوانین وجود نخواهد داشت. در واقع مسئولان بندر فقط مجوز ورود کالاهایی را دارند که نام بندر موردنظر در داخل آنها ذکر شده باشد.
بارنامه هوایی؛ مخصوص حمل کالاها از طریق هواپیما
بارنامه هوایی برای کالاهایی صادر میشود که از طریق هواپیما ارسال میشوند. بهعنوان مثال برای حمل کالا از چین به ایران از طریق هواپیما (فریت بار)، نیاز به بارنامه هوایی خواهیم داشت. این نوع بارنامهها غیرقابل معامله هستند و چند نسخه از آنها صادر میشود؛ یک نسخه برای شرکت حامل، دیگری برای گیرنده و سومین نسخه برای فرستنده ارسال خواهد شد.
بررسی اطلاعات درج شده در بارنامه؛ ذکر همه جزئیات بار
به طور کلی بارنامه رسمی شامل اطلاعات مربوط به بار با جزئیات کامل هستند. این اطلاعات شامل نوع، وزن، تعداد و ماهیت بار است. همچنین حاوی اطلاعات شناسایی کامل در مورد تحویل دهنده بار در مبدأ و تحویل گیرنده بار در مقصد میشود. به عنوان مثال اگر کالایی با حمل بار دریایی از چین یا از دبی به ایران وارد میشود، برای حمل بار از دبی باید در بارنامه کلیه اطلاعات شخص تحویل دهنده از دبی و شخص تحویل گیرنده در ایران در این سند ذکر شود.
هنگامی که باری را بارنامه میکنید و آن را به شرکت حمل و نقل بین المللی معتبر میسپارید، بابت صدور بارنامه باید هزینهای پرداخت کنید. این هزینهها شامل:
در فرآیند صدور بارنامه، مجموعهای از هزینهها از طرفهای مختلف حمل و نقل بین المللی دریافت میشود. بخشی از این هزینهها به عوارض جابهجایی، بیمه مسئولیت و عملیات بارگیری یا تخلیه مربوط است و معمولاً توسط صاحب کالا پرداخت میشود. دستهای دیگر از هزینهها، مانند هزینههای مرتبط با صدور کد رهگیری و برخی تعهدات مالی، بر عهده شرکت حمل و نقل بین المللی قرار میگیرد. همچنین در برخی شرایط، ممکن است مسئولیت بخشی از هزینههای جانبی بر دوش راننده یا صاحب بار باشد.
بیشتر بخوانید: استعلام قیمت حمل و نقل دریایی
نتیجه گیری
در این مقاله در مورد بارنامه و انواع آن (بارنامه حمل و نقل هوایی، انواع بارنامه زمینی و بارنامه حمل دریایی کالا) صحبت کردیم. با مطالعه این مقاله دریافتیم که بارنامه سند اصلی انتقال مالکیت کالا از فروشنده به خریدار است. ثبت بارنامه، به بار و کالایی که قرار است حمل شود، اعتبار و ارزش می دهد. بارنامه معتبر نشان می دهد بار شما در کم ترین زمان ممکن و سالم به گیرنده می رسد.
خدمات حمل و نقل بین المللی شرکت هنزا ناو دریا
شرکت هنزا ناو دریا (هانزا) با افتخار و تجربهای گسترده در حمل بار دریایی، زمینی و هوایی، همواره در تلاش است تا با بررسی دقیق شرایط عملیاتی و نیازهای مشتریان، راهکارهای سفارشی و کارآمد ارائه دهد. ما با تکیه بر تحلیلهای تخصصی و درک عمیق از هر پروژه، راهحلهایی متناسب با وضعیت شما طراحی میکنیم که بهترین پاسخ به نیازهای حملونقل شما باشد. در زمینه حمل بار هوایی از چین نیز، تیم ما آماده است تا با ارزیابی شرایط موجود و تحلیل نیازها، پیشنهادهای عملی و متناسب ارائه کند که به طور دقیق با اهداف و نیازهای شما هماهنگ باشد. بنابراین، با توجه به نوسانات در نحوه ارائه خدمات در بازار، جهت اطمینان از دریافت سرویس مورد نظر از این مجموعه و اطلاع از جزئیات خدمات و شرایط بهروز ما شما را به همکاری با تیم متخصصمان دعوت میکنیم. این تماس میتواند نقطه آغاز یک همکاری موفق و موثر باشد تا با هم بهترین راهحلها را برای نیازهای شما بیابیم.
