تلکس ریلیز (Telex Release) چیست؟
تلکس ریلیز چیست؟
تلکس ریلیز یا Telex Release نوعی ارتباط الکترونیکی است که از دفتر شرکت حمل در بندر مبدأ به دفتر مقصد ارسال می‌گردد. این پیام تأیید می‌کند که نسخه‌ی اصلی بارنامه غیرقابل انتقال (non-negotiable) توسط فروشنده یا فرستنده تسلیم شده است. در نتیجه، محموله‌ی ذکر شده در بارنامه می‌تواند بدون نیاز به ارائه نسخه‌ی اصلی، به گیرنده تحویل داده شود.
چرا به آن تلکس ریلیز گفته می‌شود؟
تلکس ریلیز، یک سیستم انتقال پیام متنی بود که نخستین بار در سال ۱۹۲۶ راه‌اندازی شد و به‌ویژه تا پیش از سال ۲۰۰۰، به‌طور گسترده استفاده می‌شد. برای استفاده از این خدمات، باید در سامانه‌ی ارائه‌دهنده‌ی تلکس ثبت‌نام می‌کردید. پیام‌ها توسط دستگاه‌های چاپگر متصل به شبکه دریافت و چاپ می‌شدند. با رشد سریع ایمیل در نیمه دوم قرن بیستم، تله‌کس به‌تدریج جایگاه خود را از دست داد. با این حال، امروزه نیز پیام‌هایی که به‌صورت ایمیلی یا سایر روش‌های دیجیتال برای آزاد سازی محموله ارسال می‌گردند، همچنان تلکس ریلیز نامیده می‌شوند؛ معمولاً فرستنده به محض تحویل اسناد اصلی بارنامه به شرکت حمل بار دریایی، گیرنده را از این موضوع مطلع می‌سازد. با این حال، شرکت حمل نیز موظف است که گیرنده و طرف مطلع (Notify Party) را از صدور تلکس ریلیز آگاه سازد. در مواردی ممکن است گیرنده، نماینده‌ای برای ترخیص تعیین کرده باشد که نام او در بخش گیرنده یا Notify Party درج شده است. در چنین شرایطی، تمامی طرف‌های مطلع باید از صدور تلکس ریلیز مطلع شوند تا بتوانند هماهنگی‌های لازم جهت ترخیص و تحویل محموله پس از تخلیه کشتی را انجام دهند.
مفهوم تلکس ریلیز در حمل و نقل بین المللی
برای درک بهتر کارایی تلکس ریلیز، به مثال زیر توجه کنید:
شرکت A در دبی، امارات متحده عربی، محموله‌ای شامل قطعات یدکی را برای شرکت B در بحرین ارسال می‌کند. زمان حمل دریایی بین بندر جبل علی و بندر خلیفه بن سلمان تنها یک روز است. شرکت B با توجه به نیاز فوری یکی از مشتریان خود، تمایل دارد که کالا را بلافاصله پس از ورود کشتی ترخیص نماید. در حالت عادی، تهیه، چاپ و تأیید اسناد حمل زمان نیاز دارد. حتی با استفاده از سریع‌ترین خدمات پستی، ارسال مدارک از دبی به بحرین دست‌کم یک روز دیگر طول خواهد کشید. بنابراین، حداقل یک‌ونیم روز زمان لازم است تا اسناد به دست گیرنده برسد و تا پیش از آن امکان آغاز فرآیند ترخیص وجود ندارد. در چنین شرایطی، شرکت A می‌تواند با تحویل نسخه اصلی بارنامه (به همراه نسخه کپی) به شرکت حمل، درخواست تلکس ریلیز کند. پس از صدور این دستور، نیازی به ارائه بارنامه فیزیکی در بندر مقصد نخواهد بود. دفتر شرکت حمل در دبی از طریق پیام الکترونیکی به نماینده خود در بحرین اعلام می‌نماید که محموله باید به شرکت B تحویل داده شود. بدین ترتیب، شرکت B می‌تواند بدون معطلی و به‌محض ورود کشتی، فرآیند ریلیز کردن کالا را آغاز کند؛ مشروط بر آنکه سایر مدارک مورد نیاز برای ترخیص، قبلاً از سوی فرستنده در اختیار آن قرار گرفته باشد. این مثال نشان می‌دهد که تله‌کس ریلیز چگونه می‌تواند نقش مؤثری در تسریع زنجیره تأمین ایفا کرده و از بروز تأخیرهای پرهزینه جلوگیری نماید.
تفاوت ریلیز و تلکس ریلیز در حمل‌ونقل بین‌المللی
در فرآیند حمل‌ونقل بین‌المللی، اصطلاح «ریلیز» به مرحله‌ای اطلاق می‌شود که طی آن، مجوز آزادسازی و تحویل کالا به گیرنده صادر می‌گردد. این ریلیز می‌تواند به شیوه‌های مختلفی انجام شود. یکی از مهم‌ترین انواع آن، تلکس ریلیز است که در مواقعی به‌کار می‌رود که نسخه‌های فیزیکی بارنامه در دسترس گیرنده نیستند.
قوانین حمل کالا از طریق دریا
چرا تأکید زیادی بر اسناد اصلی وجود دارد؟ زیرا بارنامه، یک سند قانونی محسوب می‌شود. این سند هم مدرک مالکیت کالا است و هم قرارداد حمل طبق قوانین مختلف مرتبط با حمل دریایی کالا که در بسیاری از کشورها تصویب شده‌اند. در ایالات متحده، این سند تحت قانون Carriage of Goods by Sea Act (COGSA) قرار دارد که نسخه‌ای اصلاح‌شده از "مقررات لاهه ۱۹۲۴" می‌باشد.
این مقررات در ابتدا به‌منظور تعیین چارچوبی برای تنظیم بارنامه‌ها و مسئولیت امضاکنندگان آن‌ها تدوین شد و بعدها مورد اصلاح قرار گرفتند. این مقررات حداقل استانداردهای لازم برای حمل‌ونقل دریایی کالا را تعیین می‌نمایند. شخص یا نهادی که نام آن در بخش گیرنده‌ی بارنامه درج شده، مالک قانونی کالا محسوب می‌گردد. با ارائه بارنامه به دفتر نمایندگی شرکت حمل در مقصد، این فرد یا شرکت می‌تواند مالکیت و تحویل کالا را مطالبه نماید. تلکس ریلیز، امکان ترخیص کالا را بدون نیاز به ارائه بارنامه‌ی اصلی فراهم می‌سازد؛ مشروط بر اینکه بارنامه از نوع غیرقابل انتقال (non-negotiable) باشد.
نگاهی کوتاه به فرآیند ترخیص محموله دریایی
سیاست‌های تجاری آزاد در سطح جهانی باعث افزایش تبادل کالا بین کشورها شده است. این امر به نوبه‌ی خود منجر به شکل‌گیری فعالیت‌های مکملی همچون حمل‌ونقل زمینی، نمایندگی‌های ترخیص، انبارداری و لجستیک شده است. توافق میان فروشنده و خریدار در خصوص کالا، زنجیره‌ای از رویدادها را آغاز می‌کند؛ این زنجیره شامل برنامه‌ریزی پرداخت، تدارک حمل‌ونقل، ترخیص گمرکی و تحویل نهایی کالا به خریدار است. هر یک از این مراحل نیاز به تخصص ویژه دارند و باید با دقت و هماهنگی کامل انجام گیرند تا عملیات تحویل با موفقیت به انجام برسد. در چنین فرآیند پیچیده‌ای، ابزارهایی همچون تلکس ریلیز یا اکسپرس ریلیز می‌توانند باعث تسریع و تسهیل در ترخیص به‌موقع کالا برای نماینده‌ی ترخیص یا گیرنده شوند.
آیا می‌توان کالا را بدون ارائه بارنامه دریایی اصلی ترخیص کرد؟
بله، در این حالت می‌توان از تلکس ریلیز یا اکسپرس ریلیز استفاده کرد. بارنامه دریایی سندی غیرقابل انتقال است و شرکت حمل دریایی صرفاً موظف است کالا را به گیرنده‌ای که در این سند نام برده شده، تحویل دهد. اکسپرس ریلیز شباهت زیادی به تلکس ریلیز دارد، با این تفاوت که در آن هیچ نسخه فیزیکی (چاپ‌شده) از بارنامه تهیه نمی‌شود. همانند تلکس ریلیز، اکسپرس ریلیز نیز پیامی الکترونیکی از سوی دفتر مبدأ شرکت حمل به دفتر مقصد ارسال می‌شود که طی آن به نماینده یا شعبه در مقصد اجازه داده می‌شود کالا را به گیرنده تحویل دهد. در هر دو حالت (تلکس ریلیز یا اکسپرس ریلیز)، گیرنده یا نماینده‌ی ترخیص او می‌تواند بدون ارائه نسخه‌ی اصلی بارنامه، کالا را تحویل بگیرد. معمولاً نماینده ترخیص یا Notify Party که نامش در بارنامه درج شده، از طریق نمایندگی شرکت حمل در مقصد، تمام اطلاعات لازم برای ترخیص کالا را دریافت می‌کند.
پس از رسیدن محموله به بندر مقصد، نماینده ترخیص با ارائه مدارک لازم و پرداخت هزینه‌های مربوطه، اقدام به تحویل کالا می‌نماید. رویه متعارف در میان شرکت‌های کشتیرانی این است که فرستنده باید تمام نسخه‌های بارنامه را تحویل داده باشد تا تلکس ریلیز صادر گردد. در برخی موارد، شرکت حمل ممکن است نامه‌ی تضمین (Letter of Indemnity) نیز از فرستنده درخواست نماید و همچنین تسویه‌ی کامل هزینه‌ها را پیش‌شرط صدور تلکس ریلیز قرار دهد. این نامه‌ی تضمین، شرکت حمل و نمایندگان آن را در برابر هرگونه زیان مالی ناشی از صدور تلکس ریلیز مصون می‌سازد.
اکسپرس ریلیز (Express Release)
اصطلاح اکسپرس ریلیز بیشتر در ارتباط با بارنامه‌های دریایی (Seaway Bill) به کار می‌رود و شباهت زیادی با تلکس ریلیز دارد. در شرایطی که یک شرکت، محموله‌ای را برای شعبه خود در نقطه‌ای دیگر ارسال می‌نماید و نیازی به دخالت بانک یا تضمین مالی وجود ندارد، می‌توان از شرکت حمل تقاضای اکسپرس ریلیز نمود. همانند تلکس ریلیز، اکسپرس ریلیز راهکاری اضطراری برای ترخیص سریع محموله است و مانع از نیاز به چاپ اسناد، تطبیق با سایر مدارک و ارسال فیزیکی آن‌ها به گیرنده می‌شود؛ که این امور در دفاتر پرمشغله زمان‌بر هستند. در برخی موارد، شرکت حمل ممکن است اکسپرس ریلیز را به یک شرکت حمل واسطه مورد اعتماد یا NVOCC صادر نماید، که در این صورت، آن شرکت واسطه برای مشتری خود بارنامه داخلی (House Bill of Lading) صادر خواهد کرد.
آیا امکان اصلاح تلکس ریلیز وجود دارد؟
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، تلکس ریلیز تنها پس از تحویل نسخه‌های اصلی بارنامه به شرکت حمل صادر می‌شود. بنابراین، تمامی اطلاعات مندرج در آن از پیش توسط فرستنده تأیید شده است. اما آیا می‌توان آن را اصلاح کرد؟ در برخی موارد، اگر محموله هنوز به مقصد نرسیده باشد، فرستنده می‌تواند با ارائه مجوز کتبی از سوی گیرنده، درخواست اصلاح برخی اطلاعات تلکس ریلیز را ارائه دهد. در این شرایط، فرستنده باید درخواست رسمی تغییرات را به دفتر مبدأ شرکت حمل ارائه دهد. شرکت حمل معمولاً در ازای پرداخت هزینه، اصلاحات لازم را انجام می‌دهد. در صورتی که نسخه اصلی بارنامه قبلاً تحویل داده شده باشد، شرکت حمل اطمینان حاصل خواهد کرد که تغییرات پیشنهادی توسط فرستنده روی بارنامه نیز تأیید و ثبت شده باشد. البته باید توجه داشت که فرآیند اصلاح اسناد حمل، معمولاً زمان‌بر، پرهزینه و نیازمند هماهنگی دقیق است. به همین دلیل، شرکت‌های حمل پیش از صدور نهایی، پیش‌نویس بارنامه را برای تأیید به فرستنده ارسال می‌نمایند و توصیه می‌شود که این پیش‌نویس به‌دقت بررسی و تأیید گردد تا نیاز به اصلاحات بعدی به حداقل برسد.
مزایای تلکس ریلیز (Telex Release) در حمل و نقل بین المللی
تلکس ریلیز راهکاری سریع و اقتصادی در ریلیز کردن کالا از مسیر حمل‌ونقل دریایی به‌شمار می‌رود. به‌محض آنکه فرستنده، نسخه‌های اصلی بارنامه را به شرکت کشتیرانی تحویل دهد و کلیه هزینه‌های مربوطه پرداخت شود، شرکت حمل‌ونقل از طریق پیام الکترونیکی، مجوز آزادسازی محموله را به دفتر یا نماینده خود در بندر مقصد صادر می‌کند. این روش، ضمن صرفه‌جویی قابل‌توجه در زمان، نیاز به چاپ اسناد، بسته‌بندی و ارسال فیزیکی از طریق پست یا شرکت‌های بین‌المللی را نیز به‌طور کامل حذف می‌نماید. در نتیجه، گیرنده می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن و بدون وابستگی به دریافت نسخه‌های فیزیکی، فرآیند ترخیص کالا را آغاز نماید.
معایب تلکس ریلیز
بارنامه اصلی، سندی قانونی است که نقش قرارداد حمل و مدرک مالکیت کالا را ایفا می‌کند. این سند ابزار کنترل برای تمامی طرف‌های ذی‌نفع، از جمله فرستنده، گیرنده، شرکت حمل، ذی‌نفعان مالی و نمایندگان ترخیص محسوب می‌شود. اما اگر پیام تلکس ریلیز به‌درستی منتقل نشود، ممکن است باعث سردرگمی شود. به عنوان مثال، ابهام در زبان یا نگارش پیام می‌تواند منجر به اشتباهاتی مانند:
تحویل کالا به شخص نادرست
عدم وصول هزینه‌های مقرر
یا حتی سوءاستفاده از اطلاعات
نتیجه‌گیری
تلکس ریلیز (Telex Release) ابزاری کارآمد، سریع و مقرون‌به‌صرفه در فرآیند ریلیز کردن کالا با حمل ونقل دریایی است که با حذف نیاز به ارائه نسخه فیزیکی بارنامه، امکان تسریع در تحویل کالا را فراهم می‌سازد. این روش به‌ویژه در مواقع اضطراری یا برای محموله‌هایی که زمان تحویل در آن‌ها حیاتی است، بسیار سودمند است. با این حال، به‌دلیل ماهیت الکترونیکی آن، ضرورت دارد که تمامی پیام‌ها با دقت راستی‌آزمایی شده و از مسیرهای مطمئن ارسال و دریافت گردند تا از بروز خطا، سوء‌تفاهم یا جعل اطلاعات جلوگیری شود. به‌کارگیری راهکارهای امنیتی دیجیتال و رعایت دستورالعمل‌های دقیق، تضمین‌کننده بهره‌برداری مؤثر و ایمن از این ابزار در زنجیره تأمین بین‌المللی خواهد بود.
خدمات بارفرابری شرکت هنزا ناو دریا
شرکت هنزا ناو دریا (هانزا) با سال‌ها تجربه در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی و حمل و نقل ترکیبی، به ارائه مشاوره‌های حرفه‌ای و راهکارهای دقیق در حمل‌ونقل دریایی، زمینی و حمل بار هوایی می‌پردازد. هر پروژه و درخواست با توجه به شرایط خاص عملیاتی، نیازهای محموله، و وضعیت بازار به دقت بررسی می‌شود. هدف ما این است که با تکیه بر تخصص تیم و تحلیل‌های دقیق، راهکارهایی را که بیشترین انطباق با نیازهای شما دارد، پیشنهاد دهیم. در هنزا ناو دریا، هر خدمت حمل‌ونقل، چه در زمینه حمل و نقل کانتینری و چه در سایر خدمات، بر اساس مجموعه‌ای از عوامل کلیدی و بررسی‌های کامل ارائه می‌شود. این فرایند به ما این امکان را می‌دهد تا همواره خدماتی کارآمد و متناسب با شرایط موجود به شما پیشنهاد کنیم. مشتریان ما می‌توانند با اطمینان خاطر، از مشاوره و تجربه ما برای پیدا کردن بهترین راهکارها بهره‌مند شوند، چرا که تمرکز ما بر روی تحلیل دقیق و ارائه راه‌حل‌های عملی است. بنابراین با توجه به نوسانات در نحوه ارائه خدمات در بازار، جهت اطمینان از دریافت سرویس مورد نظر از این مجموعه، از شما دعوت می‌کنیم با تیم ما در ارتباط باشید تا شرایط دقیق بررسی و راه‌حل‌های مناسب پیشنهاد شود.
