hs code چیست؟
HS Code مخفف چیست؟
HS Code مخفف عبارت Harmonized Commodity Description and Coding System است؛ یک نظام استاندارد و جهانی که توسط سازمان جهانی گمرک (WCO) طراحی شده تا تمامی کالاها در سطح بین‌المللی با یک ساختار واحد و بدون ابهام طبقه‌بندی شوند. این کد بین المللی کالا در واقع یک زبان مشترک میان گمرک‌ها، کشورها و شرکت‌های حمل و نقل بین المللی است و بخش مهمی از فرآیندهای تجاری و لجستیکی جهان را شکل می‌دهد.
در این سیستم، هر کالا یک شماره مشخص و هماهنگ دریافت می‌کند تا در فرآیندهای گمرکی، حمل‌ونقل و ثبت آمار تجاری به‌درستی شناسایی شود. این استانداردسازی باعث می‌شود کالاها هنگام عبور از مرزهای بین‌المللی درست و دقیق تشخیص داده شوند و مراحل حساسی مثل تعیین تعرفه‌ها، کنترل‌های امنیتی، ارزیابی ریسک، مدت‌زمان ترخیص و حتی محاسبه هزینه حمل کانتینر بدون خطا انجام شود.
درج صحیح HS Code (کد تعرفه گمرکی) برای اسناد مهمی همچون بارنامه، مانیفست، فاکتور تجاری، پکینگ لیست و مدارک شرکت کشتیرانی ضروری است. کوچک‌ترین اشتباه در این کد می‌تواند اسناد را نامعتبر کند و فرآیند حمل در شرکت کشتیرانی، نمایندگی کشتیرانی یا شرکت کارگو را با تأخیر روبه‌رو سازد.
در حوزه حمل‌ونقل نیز HS Code نقش حیاتی دارد. در حمل دریایی، حمل بار دریایی، حمل بار هوایی، حمل بار زمینی و حمل ریلی، شرکت‌های حمل‌ونقل براساس این کد تشخیص می‌دهند که کالا خطرناک است یا نیاز به بسته‌بندی و شرایط خاص دارد. حتی در حمل و نقل ترکیبی که کالا از چند مسیر مختلف عبور می‌کند HS Code تنها عامل ثابتی است که در تمام مراحل حفظ می‌شود و هماهنگی زنجیره تأمین را ممکن می‌سازد.
اهمیت HS Code زمانی بیشتر نمایان می‌شود که بدانیم در فرآیند استعلام قیمت حمل دریایی و تعیین هزینه حمل کانتینر، اولین سوال شرکت‌های حمل‌ونقل همین کد است. حتی در فریت بار و خدمات بار هوایی نیز بسیاری از الزامات امنیتی و استانداردهای بسته‌بندی براساس همین کد تعیین می‌شود.
کاربردهای کد تعرفه گمرکی
کد تعرفه بین المللی گمرکی یا همان HS Code در تجارت بین‌المللی کاربردهای گسترده‌ای دارد و تقریباً هیچ فرآیند حمل‌ونقل یا تشریفات گمرکی بدون آن قابل انجام نیست. یکی از مهم‌ترین کاربردهای این کد، تعیین تعرفه‌ها، حقوق ورودی و مالیات‌هاست. گمرک‌ها بر اساس این کد تصمیم می‌گیرند که برای واردات یا صادرات هر کالا چه هزینه‌ای اعمال شود. این موضوع مستقیماً بر تصمیمات واردکنندگان درباره انتخاب مسیر حمل دریایی، حمل بار هوایی، حمل بار زمینی یا حمل ریلی تأثیر می‌گذارد.
کاربرد دیگر HS Code در مدیریت ریسک و ایمنی کالا است. شرکت کشتیرانی، نمایندگی کشتیرانی و شرکت‌های حمل و نقل بین المللی از این کد برای تشخیص کالاهای خطرناک، قابل اشتعال یا دارای شرایط حمل ویژه استفاده می‌کنند. در حمل کانتینر، نوع کالا و HS Code آن بر هزینه حمل کانتینر، نحوه چیدمان کانتینر و نوع کشتی یا هواپیما تأثیر دارد.
HS Code همچنین در الزامات اسنادی اهمیت کلیدی دارد. برای دریافت بارنامه، فریت بار، خدمات بار هوایی، صدور گواهی مبدأ یا حتی استعلام قیمت حمل دریایی، درج HS Code الزامی است. در حمل و نقل ترکیبی نیز، این کد یک عامل مشترک میان تمام شیوه‌های حمل محسوب می‌شود و هماهنگی زنجیره تأمین را افزایش می‌دهد.
اهمیت دریافت کد تعرفه گمرکی
دریافت کد تعرفه گمرکی اهمیت بالایی در تجارت جهانی دارد؛ زیرا این کد، پایه تمام محاسبات گمرکی و حمل‌ونقل است. هر واردکننده یا صادرکننده پیش از برنامه‌ریزی برای حمل دریایی، حمل بار دریایی، حمل بار هوایی، حمل ریلی یا حتی حمل بار زمینی باید HS Code دقیق کالا را مشخص کند. انتخاب اشتباه این کد می‌تواند منجر به اختلاف تعرفه، جریمه، تأخیر در ترخیص یا حتی توقیف کالا شود. به همین دلیل، شرکت حمل و نقل بین المللی و شرکت کارگو معمولاً قبل از اعلام نرخ یا برنامه حمل، کد کالا را از مشتری دریافت و بررسی می‌کنند.
اهمیت HS Code تنها به محاسبه حقوق و عوارض گمرکی محدود نمی‌شود؛ در تعیین هزینه حمل کانتینر، محدودیت‌های بسته‌بندی، شرایط ایمنی حمل، مجوزهای استاندارد و حتی سرعت ترخیص نیز نقش اساسی دارد. شرکت کشتیرانی و نمایندگی کشتیرانی بر اساس HS Code تشخیص می‌دهند که آیا کالا شامل مقررات خاص مانند IMO، کالاهای خطرناک، یا ممنوعیت‌های حمل است یا خیر.
بسیاری از واردکنندگان هنگام استعلام قیمت حمل دریایی ابتدا HS Code را ارائه می‌دهند، زیرا بدون آن امکان اعلام نرخ دقیق وجود ندارد. علاوه بر این، HS کد در فرآیند فریت بار نیز الزامی است و از بروز مشکلات احتمالی در مسیر جلوگیری می‌کند.
ساختار HS Code و اجزای آن
ساختار HS Code یا کد تعرفه بین المللی گمرکی به‌گونه‌ای طراحی شده است که هر کالا در هر نقطه از جهان با یک کد چند رقمی قابل شناسایی باشد. این ساختار از بخش‌ها، فصل‌ها، سرفصل‌ها و زیرفصل‌ها تشکیل شده است و معمولاً به‌صورت ۶ رقمی در سطح جهانی و در برخی کشورها به‌صورت ۸ تا ۱۰ رقمی برای طبقه‌بندی دقیق‌تر استفاده می‌شود. شش رقم اول تحت کنترل سازمان جهانی گمرک (WCO) قرار دارد و در تمامی کشورها یکسان است، اما ارقام بعدی کد بین المللی کالا توسط گمرک هر کشور برای تعیین جزئیات بیشتر مانند نوع کاربرد، جنس یا مقصد کالا استفاده می‌شود.
به‌عنوان مثال در بسیاری از اسناد حمل‌ونقل بین‌المللی از جمله بارنامه‌های حمل دریایی، اسناد شرکت کشتیرانی، اسناد حمل بار هوایی یا حمل ریلی، این ساختار ۶ رقمی پایه اصلی تعیین تعرفه و نحوه کنترل کالا است. حتی زمانی که شرکت حمل و نقل بین المللی برای حمل کانتینر یا استعلام قیمت حمل دریایی اقدام می‌کند، ابتدا HS Code کالا را بررسی می‌کند تا بداند چه مقرراتی بر آن اعمال می‌شود.
ساختار منظم HS Code (اچ اس کد) این امکان را فراهم می‌کند که کالا در زنجیره حمل و نقل ترکیبی (حمل بار زمینی تا حمل دریایی و فریت بار) بدون تغییر شناسایی شود. این یکپارچگی، سرعت و دقت ترخیص کالا را افزایش می‌دهد و ریسک خطا را کاهش می‌دهد.
انواع روش‌های دریافت HS کد
برای دریافت HS Code روش‌های متعددی وجود دارد و هر واردکننده، صادرکننده یا شرکت حمل و نقل بین المللی باید یکی از این مسیرها را انتخاب کند تا بتواند پیش از حمل کالا، کد صحیح را تعیین کند. نخستین روش، استفاده از سیستم‌های جستجوی بین‌المللی است که مرجع آن سازمان جهانی گمرک (WCO) و سامانه‌های مرتبط با آن هستند. این ابزارها به کاربران اجازه می‌دهند تا بر اساس نام کالا، جنس، کاربرد یا مشخصات فنی، کد مناسب را بیابند.
روش دوم، استعلام از گمرک کشور مقصد یا مبدأ است. بسیاری از گمرک‌ها سیستم‌های آنلاین برای جستجوی کد تعرفه گمرکی دارند و وارد کنندگان می‌توانند برای جلوگیری از خطا، مستقیماً از این منابع رسمی استفاده کنند.
روش سوم، مشاوره با شرکت‌های تخصصی حمل‌ونقل مانند شرکت کشتیرانی، نمایندگی کشتیرانی یا شرکت کارگو است. این شرکت‌ها به‌دلیل تجربه گسترده در حمل دریایی، حمل بار هوایی، حمل ریلی، حمل بار زمینی، حمل کانتینر و حتی حمل و نقل ترکیبی، به‌خوبی با قوانین و طبقه‌بندی کالاها آشنا هستند. بسیاری از واردکنندگان پیش از استعلام قیمت حمل دریایی یا تعیین هزینه حمل کانتینر، ابتدا از همین شرکت‌ها HS Code دقیق را دریافت می‌کنند.
بیشتر بخوانید: حمل بار دریایی از چین
اسناد و مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک
برای ترخیص کالا از گمرک، مجموعه‌ای از اسناد رسمی و حیاتی مورد نیاز است که بدون آن‌ها فرآیند واردات یا صادرات انجام نمی‌شود. مهم‌ترین این مدارک، فاکتور تجاری (Commercial Invoice)، پکینگ لیست (Packing List) و بارنامه است؛ بارنامه ممکن است دریایی، هوایی یا زمینی باشد و برای حمل دریایی توسط شرکت کشتیرانی یا نمایندگی کشتیرانی صادر می‌شود. درج HS Code صحیح در تمام این اسناد الزامی است، زیرا گمرک بر اساس همین کد تعرفه گمرکی نوع کالا، ارزش و میزان حقوق ورودی را تعیین می‌کند.
مدرک مهم دیگر، گواهی مبدأ (Certificate of Origin) است که نشان می‌دهد کالا در کدام کشور تولید شده است. این سند در تعیین تعرفه‌ها و مزایای تجاری اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این، برخی کالاها بر اساس HS Code که کد بین المللی کالا است نیازمند مجوز استاندارد، بهداشت، قرنطینه، انرژی اتمی یا محیط‌زیست هستند. شرکت حمل و نقل بین المللی یا شرکت کارگو معمولاً قبل از حمل بار هوایی، حمل بار زمینی یا حمل ریلی این مدارک را بررسی می‌کند. در حمل کانتینر نیز مدارک، لیست بارگیری و اطلاعات دقیق کالا باید ارائه شود. حتی هنگام استعلام قیمت حمل دریایی یا تعیین هزینه حمل کانتینر، نوع مدارک و HS Code بر نرخ نهایی تأثیر می‌گذارد.
خطاهای رایج در انتخاب HS Code و پیامدهای آن
یکی از چالش‌های جدی در تجارت بین‌المللی، انتخاب اشتباه HS Code است. این خطا معمولاً زمانی رخ می‌دهد که واردکننده یا صادرکننده بدون بررسی دقیق مشخصات فنی کالا، تنها بر اساس شباهت اسمی کد را انتخاب می‌کند. یکی دیگر از اشتباهات رایج، استفاده از جداول قدیمی یا منابع غیررسمی است که باعث مغایرت میان اسناد حمل و اسناد گمرکی می‌شود. این مسئله در حمل بار دریایی به‌ویژه حساس است؛ زیرا شرکت کشتیرانی و نمایندگی کشتیرانی بر اساس همین کد تصمیم می‌گیرند که کالا خطرناک است یا خیر.
انتخاب اشتباه HS Code می‌تواند پیامدهای سنگینی؛ از جمله افزایش تعرفه‌ها و حقوق ورودی گرفته تا تاخیر در ترخیص، جریمه‌های گمرکی، استرداد کالا یا حتی توقیف بار به‌همراه داشته باشد. در حمل بار هوایی و خدمات بار هوایی نیز اگر کالا به‌صورت اشتباه به‌عنوان غیرخطرناک معرفی شود، ممکن است در بخش امنیتی فرودگاه متوقف شود و فرآیند فریت بار به تعویق بیفتد.
در حمل بار زمینی، حمل ریلی و حمل کانتینر نیز مغایرت HS Code یا کد تعرفه بین المللی گمرکیمی‌تواند باعث توقف کالا در مرزها شود. هنگام استعلام قیمت حمل دریایی، اگر HS Code اشتباه ارائه شود، محاسبه هزینه حمل کانتینر نیز غلط خواهد بود و واردکننده با هزینه‌های غیرمنتظره مواجه می‌شود.
جمع‌بندی
انتخاب صحیح HS Code (اچ اس کد) برای هر کالایی پایه یک تجارت امن و کم‌ریسک است. این کد میزان تعرفه‌ها، مالیات‌ها، سرعت ترخیص و حتی امکان حمل کالا توسط شرکت‌های حمل و نقل بین المللی را تعیین می‌کند. اشتباه در انتخاب آن می‌تواند باعث جریمه، افزایش هزینه یا توقف کامل محموله شود. همه روش‌های حمل (حمل دریایی و حمل بار دریایی تا حمل بار هوایی، زمینی و ریلی) پیش از پذیرش بار، HS کد را بررسی می‌کنند تا از رعایت استانداردها و مقررات اطمینان پیدا کنند.
در حمل کانتینر نیز HS Code نوع بسته‌بندی، شرایط بارگیری و هزینه حمل کانتینر را تعیین می‌کند. حتی در فریت بار و خدمات بار هوایی، این کد مشخص می‌کند که چه مدارک و مجوزهایی لازم است. هنگام استعلام قیمت حمل دریایی نیز شرکت کشتیرانی و نمایندگی کشتیرانی تنها در صورت داشتن HS Code می‌توانند نرخ دقیق ارائه دهند. در نتیجه، HS Code زبان مشترک و بنیادین تجارت جهانی است که شفافیت، هماهنگی و امنیت زنجیره تأمین را تضمین می‌کند.
خدمات حمل و نقل بین المللی شرکت هنزا ناو دریا
شرکت هنزا ناو دریا (هانزا) با سال‌ها تجربه در حمل‌ونقل دریایی، زمینی و هوایی، با افتخار همراه مشتریان خود است تا در هر مرحله، راهکارهایی دقیق و متناسب با نیازهای خاص آنان ارائه دهد. ما بر این باوریم که هر پروژه، فرصتی برای ارائه بهترین خدمات است؛ از این رو، با دقت و توجه کامل به شرایط عملیاتی و نیازهای منحصر به فرد شما، راه‌حل‌هایی سفارشی و کارآمد پیشنهاد می‌کنیم. در زمینه حمل بار هوایی از چین نیز، هنزا ناو دریا با تکیه بر دانش و تخصص خود، با ارزیابی دقیق شرایط و امکانات و با توجه به نوسانات در نحوه ارائه خدمات در بازار، راهکارهایی را به شما ارائه خواهد داد که بیشترین انطباق را با اهداف شما داشته باشد. جهت اطمینان از دریافت سرویس مورد نظر از این مجموعه، لطفاً با تیم هانزا تماس حاصل فرمایید تا از جزئیات خدمات و شرایط به‌روز مطلع شوید. ما به این همراهی و همکاری افتخار می‌کنیم و همواره آماده‌ایم تا با شما در مسیر موفقیت‌های بیشتر گام برداریم.
