گروپاژ در حمل و نقل چیست؟
گروپاژ (Groupage) چیست؟
گروپاژ یا groupage به معنای ادغام چند محموله کوچک در یک کانتینر یا وسیله حمل مشترک است. زمانی که صاحبان کالا بار کافی برای پر کردن یک کانتینر کامل ندارند، شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی این امکان را فراهم می‌کنند تا محموله‌های مختلف را کنار هم قرار دهند و در قالب یک کانتینر به مقصد برسانند. این روش، در زبان تجاری به نام خرده بار نیز شناخته می‌شود.
به‌عنوان مثال، در مسیرهای پرتقاضایی مانند حمل بار دریایی از چین یا حمل بار هوایی از چین، بسیاری از تجار نیازی به اجاره کامل یک کانتینر ندارند. بعد از آنکه محموله‌های خرده بار یا LCL جمع‌آوری شدند، هزینه حمل هر کالا بر اساس وزن و حجم محموله میان صاحبان بار تقسیم می‌شود. این روش باعث می‌شود هزینه‌ها به‌صورت دقیق‌تر و منطقی‌تر محاسبه شود و در نهایت به کاهش هزینه حمل کانتینری کمک کند.
از طرفی، گروپاژ به صاحبان کالا انعطاف بیشتری می‌دهد. آن‌ها می‌توانند حتی محموله‌های کوچک خود را با خدمات بار هوایی یا حمل و نقل کانتینری ارسال کنند، بدون اینکه مجبور به پرداخت هزینه‌های بالای اجاره یک کانتینر کامل شوند. این مزیت، به‌خصوص در شرایطی که هزینه حمل کانتینر افزایش می‌یابد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
انواع خرده بار در حمل و نقل بین‌المللی
خرده بار یا همان محموله‌های کوچک، بخش مهمی از تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد. در سیستم گروپاژ (groupage)، صاحبان کالا می‌توانند بارهای خود را بر اساس نیازشان در یکی از روش‌های حمل‌ونقل بین‌المللی قرار دهند. انواع خرده بار شامل موارد زیر است:
خرده بار دریایی (LCL)
این روش زمانی کاربرد دارد که حجم بار کمتر از یک کانتینر کامل باشد. کالاها در کنار سایر محموله‌ها در یک کانتینر قرار می‌گیرند. به‌ویژه در مسیرهای پرترافیکی مثل حمل بار دریایی از چین، استفاده از این مدل رایج‌ترین شکل گروپاژ است. با دریافت استعلام قیمت حمل دریایی، صاحبان بار می‌توانند هزینه خود را مدیریت کنند.
خرده بار هوایی
مناسب کالاهایی است که زمان برای آن‌ها اهمیت بیشتری نسبت به هزینه دارد. در این حالت، شرکت‌ها از خدمات بار هوایی و فریت بار استفاده می‌کنند. به‌خصوص در واردات حساس مانند دارو یا قطعات الکترونیک، روش حمل بار هوایی بهترین انتخاب محسوب می‌شود.
خرده بار ریلی
مسیرهای ریلی بین‌المللی به‌عنوان یکی روش‌های جابجایی بار در حمل‌ونقل شناخته می‌شوند. این روش معمولاً سریع‌تر از حمل دریایی و ارزان‌تر از حمل هوایی است. در برخی موارد، تاجران از حمل ریلی تغییر برای کاهش هزینه‌ها و کوتاه‌تر کردن زمان حمل کالا استفاده می‌کنند.
خرده بار زمینی
در این روش، محموله‌های کوچک در یک کامیون یا تریلر مشترک قرار می‌گیرند. شرکت حمل و نقل بین‌المللی با بهره‌گیری از ناوگان زمینی، کالا را از مرزهای جاده‌ای عبور می‌دهد. هزینه آن معمولاً پایین‌تر از هوایی است.
فرآیند گروپاژ چگونه است؟
فرآیند گروپاژ (groupage) از چند مرحله اصلی تشکیل می‌شود که هدف آن ساده‌سازی و بهینه‌سازی حمل خرده بار برای صاحبان کالا است. این مراحل به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم هزینه‌ها کاهش پیدا کند و هم سرعت جابه‌جایی افزایش یابد.
1. جمع‌آوری بارها
در ابتدا، صاحبان کالا بارهای کوچک خود را به شرکت حمل و نقل بین‌المللی یا شرکت کارگو تحویل می‌دهند. این بارها می‌تواند شامل محموله‌های دریایی، هوایی یا حتی زمینی باشد.
2. تجمیع در انبار یا پایانه
شرکت حمل‌کننده، بارهای مختلف را در یک انبار مرکزی یا پایانه مخصوص دریافت می‌کند. در این مرحله، بارها بر اساس مقصد و نوع حمل (مثلاً حمل بار دریایی یا خدمات بار هوایی) دسته‌بندی می‌شوند.
3. بارگیری در کانتینر یا وسیله حمل
بارها در یک کانتینر مشترک برای حمل و نقل کانتینری قرار می‌گیرند. در این بخش، مدیریت دقیق فضا اهمیت زیادی دارد، زیرا هزینه حمل کانتینر میان صاحبان بار تقسیم می‌شود.
4. ارسال و ترخیص در مقصد
پس از بارگیری، محموله‌ها از طریق حمل دریایی، هوایی، زمینی یا ریلی به مقصد می‌رسند. در مقصد، بارها تفکیک شده و هر صاحب کالا محموله خود را دریافت می‌کند.
فرآیند گروپاژ به صاحبان کالا این امکان را می‌دهد که حتی با حجم‌های کوچک بتوانند از مسیرهای پرتردد مانند چین بهره‌مند شوند، بدون اینکه نیاز به پرداخت هزینه کامل یک کانتینر داشته باشند.
چه زمانی از گروپاژ بهره ببریم؟
استفاده از گروپاژ (groupage) زمانی بهترین گزینه است که حجم کالا برای پر کردن یک کانتینر کامل کافی نباشد. در چنین شرایطی، صاحبان بار می‌توانند با تجمیع محموله خود با بار دیگران، هم در هزینه صرفه‌جویی کنند و هم مطمئن باشند کالا بدون تأخیرهای طولانی به مقصد می‌رسد.
موارد رایج برای استفاده از گروپاژ عبارت‌اند از:
- حجم محدود بار: زمانی که محموله کوچک‌تر از ظرفیت یک کانتینر است.
- کاهش هزینه‌ها: وقتی هزینه اجاره یک کانتینر کامل بالا است، تجمیع بار در قالب خرده بار بهترین راهکار خواهد بود.
- ارسال منظم و کوچک: کسب‌وکارهایی که به صورت دوره‌ای سفارش‌های کوچک دارند، از این روش حمل استفاده می‌کنند.
- انعطاف‌پذیری: شرکت‌هایی که نیاز دارند همزمان از روش‌های متنوع مثل حمل ریلی، زمینی یا حمل و نقل دریایی استفاده کنند، معمولاً بخشی از محموله خود را به صورت گروپاژ ارسال می‌کنند.
چه مدارکی برای حمل با گروپاژ نیاز است؟
در حمل‌ونقل بین‌المللی، مدارک نقش حیاتی دارند و در گروپاژ (groupage) نیز این موضوع اهمیت پیدا می‌کند، زیرا بار چندین صاحب کالا در یک کانتینر مشترک قرار می‌گیرد. هرگونه نقص در مدارک می‌تواند منجر به تأخیر در کل محموله شود.
مدارک اصلی مورد نیاز عبارت‌اند از:
- بارنامه (Bill of Lading / Air Waybill): سندی که نشان می‌دهد بار توسط نمایندگی کشتیرانی یا شرکت کارگو دریافت شده و مسیر حمل مشخص است. در حمل بار دریایی معمولاً بارنامه دریایی (B/L) صادر می‌شود و در حمل بار هوایی بارنامه هوایی (AWB).
- فاکتور تجاری (Commercial Invoice): شامل جزئیات کالا، ارزش و طرفین معامله. این سند برای محاسبه هزینه‌های گمرکی الزامی است.
- لیست بسته‌بندی (Packing List): مشخص‌کننده نوع، تعداد و وزن بسته‌ها در گروپاژ است. برای دسته‌بندی و جداسازی خرده بار در مقصد بسیار مهم است.
- مدارک گمرکی: شامل اظهارنامه‌ها و مجوزهای خاص برای کالاهایی که نیاز به تأییدیه دارند. به‌عنوان مثال، برخی محموله‌ها در حمل و نقل کانتینری یا فریت بار نیازمند مجوز ویژه هستند.
داشتن مدارک کامل و دقیق، نه‌تنها سرعت ترخیص را افزایش می‌دهد، بلکه از ایجاد هزینه‌های اضافی در مسیر نیز جلوگیری می‌کند.
نحوه بسته‌بندی در روش حمل‌ونقل به‌صورت گروپاژ
برای گروپاژ باید به نحوه بسته‌بندی محموله توجه بسیاری داشت؛ زیرا بارهایی که از این طریق حمل می‌شوند نسبت به سایر بارها آسیب پذیرتر هستند. در این روش کالاها را از طریق انواع پالت‌ها بسته‌بندی می‌کنند. به‌عنوان مثال کالاهای حمل شده به‌صورت گروپاژ از طریق پالت‌های پلاستیکی و چوبی حمل می‌شوند.
پالت‌های پلاستیکی مقاومت خوبی در برابر آسیب و نفوذ آب دارند؛ اما انتخاب مناسبی برای محیط زیست نیستند. از این رو بهتر است برای حمل‌ونقل گروپاژ از پالت‌های چوبی استفاده شود. این نوع پالت‌ها علاوه‌بر دوام بالا، به محیط زیست نیز آسیبی نمی‌رسانند. به‌عنوان نمونه، اگر قصد داشته باشید خرده بار خود را از اروپا به ایران ارسال کنید، اولین و مهم‌ترین اقدام، همکاری با یک شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی معتبر است. این شرکت‌ها نه‌تنها خدمات گروپاژ (Groupage) مانند حمل گروپاژ از چین را ارائه می‌دهند، بلکه در زمینه‌های مهمی مانند انتخاب مسیر مناسب، نحوه صحیح بسته‌بندی کالا و آماده‌سازی مدارک نیز مشاوره تخصصی در اختیار شما قرار می‌دهند.
مزیت اصلی همکاری با این شرکت‌ها، مدیریت دقیق فرآیند حمل است. به این ترتیب، بار شما در کنار سایر محموله‌ها در یک کانتینر یا کامیون مشترک قرار می‌گیرد و هزینه‌ها بر اساس وزن و حجم کالا محاسبه می‌شود؛ روشی که در نهایت منجر به کاهش چشمگیر هزینه حمل کانتینری خواهد شد.
استفاده از روش حمل کانتینری LCL در گروپاژ
در فرآیند حمل و نقل دریایی از روش های حمل کانتینری مختلفی به‌منظور ارسال بار استفاده می‌شود. روش حمل کانتینری که در گروپاژ مورد‌استفاده قرار می‌گیرند، LCL (Less Than Container Load) نام دارند. به‌عنوان مثال در‌صورتی‌که شما قصد ارسال بار از دبی به ایران به‌صورت حمل و نقل دریایی و از طریق گروپاژ را داشته باشید، به جای استفاده از روش FCL (Full Container Load) می‌توانید از روش حمل کانتینری LCL استفاده کنید.
مزایای حمل بار گروپاژ؛ روشی برای کنترل و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل
حمل‌ونقل به‌صورت گروپاژ یک روش پرکاربرد در لجستیک محسوب می‌شود. گروپاژ راهی برای صرفه‌جویی در هزینه‌های حمل‌ونقل است؛ زیرا هزینه‌های حمل‌ونقل در این روش بین همه فرستندگان تقسیم خواهد شد. به‌عنوان مثال اگر شما قصد ارسال کالایی کم حجم به ترکیه را داشته باشید، با بهره‌مندی از خدمات گروپاژ (حمل ریلی، زمینی یا دریایی) می‌توانید بدون پرداخت هزینه‌های بسیار زیاد اجاره یک کانتینر کامل بار خود را به ترکیه ارسال کنید.
محدودیت‌ها و معایب حمل‌ونقل کالا به‌صورت گروپاژ
اگرچه گروپاژ در شرایط مختلف مزایای خاصی دارد، اما محدودیت‌هایی را نیز به همراه خواهد داشت که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
برنامه‌ریزی نادرست برای تحویل و تخلیه بار
اگر هماهنگی لازم میان صاحب بار، شرکت حمل‌ونقل و مقصد انجام نشود، ممکن است بار دیرتر از زمان پیش‌بینی‌شده تحویل داده شود. نتیجه آن، ایجاد تأخیر و افزایش هزینه‌های انبارداری یا جابه‌جایی است.
افزایش مدت زمان مورد نیاز برای تحویل بار
در روش گروپاژ، بار باید منتظر تکمیل ظرفیت کانتینر بماند تا همراه سایر محموله‌ها ارسال شود. این موضوع باعث می‌شود زمان تحویل طولانی شدن روند حمل بار شود.
افزایش خطر آسیب به کالا
از آنجا که کالاهای مختلف در یک کانتینر مشترک قرار می‌گیرند، احتمال فشار، ضربه یا آسیب ناشی از بسته‌بندی نامناسب سایر محموله‌ها وجود دارد. به همین دلیل، استفاده از بسته‌بندی استاندارد اهمیت زیادی دارد.
توقیف کانتینر توسط گمرک
در گروپاژ، بار چندین صاحب کالا در یک کانتینر قرار دارد. اگر مدارک یکی از محموله‌ها مشکل داشته باشد یا گمرک تصمیم به بررسی دقیق‌تر بگیرد، کل کانتینر متوقف می‌شود. این موضوع باعث تأخیر در ترخیص و تحویل همه محموله‌ها خواهد شد.
توجه داشته باشید در برخی از مواقع که نیاز به حمل و نقل ترکیبی در گروپاژ باشد، زمان بیشتری برای ارسال بارها صرف می‌شود.
نتیجه گیری
در مجموع، گروپاژ (groupage) بهترین راهکار برای صاحبان کالاهایی است که حجم محموله آن‌ها به اندازه یک کانتینر کامل نیست. این روش با تقسیم هزینه‌ها بر اساس وزن و حجم محموله، امکان استفاده از مسیرهای مختلف مانند حمل و نقل دریایی، خدمات بار هوایی، زمینی و حتی حمل ریلی تغییر را فراهم می‌کند. نقش کلیدی شرکت‌های کارگو، شرکت کشتیرانی و شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی در این فرآیند باعث می‌شود صاحبان بار بتوانند با دریافت استعلام قیمت حمل دریایی و بهره‌گیری از سرویس‌هایی مانند فریت بار، بهترین تصمیم را متناسب با نیاز خود بگیرند. بنابراین، گروپاژ نه‌تنها ابزاری برای کاهش هزینه حمل کانتینری است، بلکه راهکاری هوشمندانه برای افزایش انعطاف‌پذیری و دسترسی به بازارهای جهانی به شمار می‌رود.
خدمات حمل و نقل بین المللی شرکت هنزا ناو دریا
شرکت هنزا ناو دریا با سال‌ها تجربه در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی، به ارائه مشاوره‌های حرفه‌ای و راهکارهای دقیق در حمل‌ونقل دریایی، زمینی و حمل بار هوایی می‌پردازد. هر پروژه و درخواست با توجه به شرایط خاص عملیاتی، نیازهای محموله، و وضعیت بازار به دقت بررسی می‌شود. هدف ما این است که با تکیه بر تخصص تیم و تحلیل‌های دقیق، راهکارهایی را که بیشترین انطباق با نیازهای شما دارد، پیشنهاد دهیم. در هنزا ناو دریا، هر خدمت حمل‌ونقل، چه در زمینه حمل و نقل ترکیبی و چه در سایر خدمات، بر اساس مجموعه‌ای از عوامل کلیدی و بررسی‌های کامل ارائه می‌شود. این فرآیند به ما این امکان را می‌دهد تا همواره خدماتی کارآمد و متناسب با شرایط موجود به شما پیشنهاد کنیم. مشتریان ما می‌توانند با اطمینان خاطر، از مشاوره و تجربه ما برای پیدا کردن بهترین راهکارها بهره‌مند شوند، چرا که تمرکز ما بر روی تحلیل دقیق و ارائه راه‌حل‌های عملی است. بنابراین با توجه به نوسانات در نحوه ارائه خدمات در بازار، جهت اطمینان از دریافت سرویس مورد نظر از این مجموعه، از شما دعوت می‌کنیم با تیم ما در ارتباط باشید تا شرایط دقیق بررسی و راه‌حل‌های مناسب پیشنهاد شود.
