دانشنامه ترابری

آشنایی با جرثقیل دروازه‌ای یا گنتری کرین (Gantry crane)

جرثقیل های دروازه ای یا گنتری کرین ها نقشی حیاتی در حمل و ننقل و جا به جایی بار در بخش های گوناگون صنعتی ایفا می کنند. این سازه های بزرگ و پیچیده به دلیل انعطاف پذیری بالا و کاربردهای گسترده در مراکز بندری و محیط های صنعتی متنوعی به کار گرفته می شوند. جرثقیل های گنتری کرین انواع مختلفی دارند که برای انجام کارهای مختلف و براساس شرایط محیط از آن ها استفاده می شود. در این مقاله به بررسی دقیق و جامع جرثقیل های دروازه ای و انواع آن ها می پردازیم.
بررسی جامع جرثقیل دروازه‌ای یا گنتری کرین در حمل‌ونقل بین‌المللی

جرثقیل دروازه‌ای یا گنتری کرین؛ سازه جرثقیلی برای بارگیری و تخلیه کانتینرها روی شناور

جرثقیل دروازه‌ای یا گنتری کرین نوعی سازه جرثقیلی است که برای بارگیری و تخلیه کانتینرها روی شناورها در حمل بار دریایی طراحی شده است. این جرثقیل به‌دلیل انعطاف‌پذیری و کاربرد گسترده‌ای که دارد در بنادر و محیط‌های صنعتی بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد. یکی از معروف‌ترین مدل‌های این جرثقیل، جرثقیل ZPMC است که در ایران نیز به‌خصوص در بندر شهید رجایی به‌کار گرفته می‌شود.
این نوع از سازه جرثقیلی نه‌تنها برای جابه‌جایی بار در کشتی‌ها بلکه در محیط‌های باز نیز کاربرد دارد. این جرثقیل از لحاظ عملکرد، شبیه به جرثقیل‌های سقفی بوده و استفاده از آن برای جابه‌جایی و موقعیت‌یابی بارهای سنگین در صنایع مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. جرثقیل دروازه‌ای از اجزای متعددی تشکیل شده که شامل واگن متحرک یا کالسکه برای حرکت و جایگذاری محموله‌ها است.

جرثقیل دروازه‌ای؛ یکی از سازه‌های مهم برای بارگیری و تخلیه در حمل‌ونقل

انواع گنتری کرین؛ جرثقیل‌ دروازه‌ای و نیم دروازه‌ای

گنتری کرین به دو نوع جرثقیل‌ دروازه‌ای و نیم دروازه‌ای تقسیم می‌شود که هرکدام از آن‌ها انواع تک پل و دو پل دارند. هرکدام از این جرثقیل‌های دروازه‌ای وزن‌های خاصی را تحمل می‌کنند و مشخصات ویژه‌ای دارند. برای مثال، مشخصات جرثقیل‌های دروازه‌ای تک پل و دو پل عبارت‌اند از:
جرثقیل‌های تک پل: این نوع سازه ظرفیت ۱ تا ۱۰ تنی دارد و مناسب برای دهانه‌های ۶ تا ۱۶ متری است.
جرثقیل‌های دو پل: این جرثقیل‌ها برای ظرفیتی از ۵ تا ۵۰ تنی با دهانه ۱۴ تا ۳۰ متری طراحی شده اند که بالاتر از این ظرفیت و دهانه به‌صورت اختصاصی نیز وجود خواهد داشت.
جرثقیل نیم دروازه‌ای نیز دو نوع دارد: تک پل و دو پل. در ادامه مشخصات این دو نوع را ذکر می‌کنیم:
جرثقیل نیم دروازه‌ای تک پل: جرثقیل‌های نیم دروازه‌ای تک پل به صورت L وارونه ساخته می‌شوند و برای موقعیت‌هایی که پوشش بخشی از سالن مد نظر است، استفاده می‌شوند. 
جرثقیل‌های نیم دروازه‌ای دو پل: برای جابه‌جایی بارهای سنگین تا ۱۲۰ تن در مناطق وسیع مناسب هستند و عملکرد سنگین و مداوم را تضمین می‌کنند.
در واقع این نوع از گنتری کرین‌ها برای اجرای جرثقیل در مجاورت سالن به‌کار گرفته می‌شود. در یک طرف، ستون جرثقیل روی زمین و در طرف دیگر مانند جرثقیل سقفی روی تیر حمال حرکت می‌کند. از این نوع جرثقیل‌ها برای بارگیری در حمل و نقل بین المللی زمینی نیز استفاده می‌شود.

کاربردهای جرثقیل دروازه‌ای؛ قابل استفاده در صنایع مختلف

گنتری کرین یا همان جرثقیل دروازه‌ای در محوطه‌ها، باراندازها و سالن‌هایی که امکان نصب جرثقیل سقفی وجود ندارد، استفاده می‌شود. این جرثقیل‌ها به‌دلیل نداشتن محدودیت در جابه‌جایی اجسام با وزن بالا و انعطاف‌پذیری در محدوده‌های طولی، عرضی و ارتفاعی، بسیار مفید هستند. 
جرثقیل‌های دروازه‌ای در صنایع مختلفی برای کارهایی مانند بلند کردن قطعات، حمل قطار و واگن در ایستگاه‌های حمل و نقل راه‌آهن، کشتی‌سازی، بارگیری و تخلیه کانتینر در بندرگاه‌ها برای مثال در بندر بوسان در پروسه واردات از کره جنوبی به روش حمل دریایی و در کارخانه‌ها برای بلند کردن و حمل کالاهای سنگین مورداستفاده قرار می‌گیرند.
جرثقیل‌های دروازه‌ای به‌خصوص در مواردی که نیاز به ظرفیت‌های بالا و دهانه‌های بزرگ است، کاربرد بسیاری دارند. طراحی و ساخت این جرثقیل‌ها پیچیده‌تر از جرثقیل‌های سقفی است و در مواردی که نیاز به حمل بارهای سنگین تا ۱۲۰ تن وجود دارد، جرثقیل‌های نیم دروازه‌ای دو پل بهترین گزینه‌اند. 

تفاوت بین جرثقیل دروازه‌ای و سقفی؛ دو جرثقیل پرکاربرد و حرفه‌ای

جرثقیل سقفی شبیه به یک پل متحرک است؛ در حالی که جرثقیل دروازه‌ای یک پل سقفی دارد که با یک قاب از طریق اتصال به زمین پشتیبانی می‌شود. جرثقیل‌های پل به ساختار داخلی ساختمان، روی تیرهای نگهدارنده سقف و دیوارهای ساختمان نصب می‌شوند. در واقع از جرثقیل‌های سقفی اغلب برای فضاهای داخلی و از جرثقیل‌های دروازه‌ای در محیط‌های بیرونی در صنایع مختلفی مانند حمل و نقل ترکیبی، دریایی و ریلی استفاده خواهد شد.

مزایای استفاده از گنتری کرین چیست؟

جرثقیل‌های دروازه‌ای مزایای بسیاری دارند که آن‌ها را برای مجموعه‌ای از کاربردها در صنایع مختلف مناسب می‌کند. یکی از کاربردهای اصلی گنتری کرین، بارگیری و تخلیه کانتینرها در سیستم حمل‌ونقل بین‌المللی دریایی است. برای مثال، شیوه حمل دریایی یکی از بهترین روش های ارسال بار از چین است و در بنادر چین عموما برای بارگیری و تخلیه کشتی از گنتری کرین‌ها استفاده می‌شود. یکی از مزایای اصلی این جرثقیل‌ها سهولت استفاده است؛ به این معنی که نیاز به مهارت‌های تخصصی بسیاری برای کار با آن‌ها نیست.
علاوه‌بر این، جرثقیل‌های دروازه‌ای در فضای باز برای جابه‌جایی اجسام به‌ویژه در انبارها، کارگاه‌ها، محوطه‌های باربری، راه‌آهن و کشتی‌سازی استفاده می‌شوند و به دلیل مصرف انرژی کم، بسیار مقرون به صرفه هستند. این جرثقیل‌ها همچنین در اندازه‌ها و ظرفیت‌های مختلفی طراحی می‌شوند که آن‌ها را قابل استفاده برای اهداف گوناگون می‌کند.

آیا جرثقیل‌های دروازه‌ای در حمل‌ونقل هوایی نیز استفاده می‌شود؟

جرثقیل‌های دروازه‌ای یا گنتری کرین‌ها معمولا در صنایعی مانند حمل‌و‌نقل دریایی، حمل‌و‌نقل ریلی و تولیدی کاربرد دارند. در محیط بارگیری و تخلیه در روش حمل و نقل بین المللی هوایی از تجهیزات و جرثقیل‌های دیگری استفاده می‌شود که بیشتر با نیازهای خاص برخورد با بار هوایی و نگهداری هواپیما منطبق هستند. استفاده از جرثقیل‌های دروازه‌ای در محیط‌هایی مانند بنادر، محوطه‌های راه‌آهن، تاسیسات صنعتی و سایت‌های ساختمانی، جایی که نیاز به بلند کردن سنگین و جایگذاری دقیق اشیاء بزرگ وجود دارد، بیشتر است. 
در این محیط‌ها، جرثقیل‌های دروازه‌ای ظرفیت بلند کردن لازم و انعطاف‌پذیری را برای کنترل بارهای سنگین به شیوه‌ای کارآمد فراهم می‌کنند. در مقابل، تجهیزات استفاده شده در لجستیک حمل و نقل هوایی برای اشکال، اندازه‌ها و وزن‌های مختلف بار هوایی طراحی شده‌اند و برای کار در محیط منحصربه‌فرد فرودگاهی مناسب هستند.

کاربرد گنتری کرین؛ بارگیری و تخلیه کانتینرها روی شناورها

تخلیه و بارگیری حرفه‌ای و ایمن با استفاده از گنتری کرین در روش حمل‌ بین‌المللی دریایی

جرثقیل‌های دروازه‌ای یا گنتری کرین‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارها در صنایع مختلف، به‌ویژه در بخش‌های حمل‌و‌نقل دریایی و ریلی، نقش مهمی دارند. این سازه‌ها با توانایی‌های بالای خود در باربری و جابه‌جایی اجسام سنگین و حجیم، امکانات بی‌نظیری را در اختیار صنایع مختلف و همچنین حمل‌ونقل دریایی قرار می‌دهند. همچنین، قابلیت سفارشی‌سازی و انعطاف‌پذیری آن‌ها باعث شده تا بتوان از آن‌ها در شرایط و محیط‌های مختلف به بهترین شکل ممکن استفاده کرد. 
برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه حمل‌ونقل بین‌المللی پیشنهاد می‌کنیم سایر مقاله‌های بلاگ هانزا از جمله مقاله «shipping order چیست» را مطالعه کنید. همچنین در صورت نیاز به مشاوره برای جابه‌جایی محموله‌های خود می‌توانید با کارشناسان هانزا از طریق راه‌های ارتباطی موجود در سایت در تماس باشید.

خدمات آشنایی با جرثقیل دروازه‌ای یا گنتری کرین (Gantry crane) توسط هانزا قابل ارائه نمی‌باشد و این مطلب صرفا جهت اطلاع رسانی و آموزش است.